Της Ευγενιας Τζωρτζη
Σε συνολική επαναξιολόγηση όλων των πιστωτικών καρτών προχωρούν οι τράπεζες ενόψει του κλεισίματος της χρονιάς και της ανανέωσης του πλαστικού χρήματος που λήγει στο τέλος του χρόνου ή στις αρχές του 2011.
Η επαναξιολόγηση θα γίνει με βάση νέα αυστηρά πιστοδοτικά κριτήρια για την ικανότητα των ελληνικών νοικοκυριών και εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση από 10% έως και 15% του αριθμού των πιστωτικών καρτών που κυκλοφορούν στην αγορά, δηλαδή θα μειωθούν κατά περίπου 500.000 τεμάχια.
Πρόκειται για δεύτερη συνεχή χρονιά συρρίκνωσης από το 2009, όταν ο αριθμός των πιστωτικών καρτών μειώθηκε κατά 1 εκατομμύριο και διαμορφώθηκε στα 6 εκατομμύρια, μετά χρόνια συνεχούς ανόδου που είχε οδηγήσει στην εκτίναξη του αριθμού των πιστωτικών καρτών στη χώρα μας πάνω από τα 7 εκατομμύρια.
Οι εκτιμήσεις από τις τράπεζες κάνουν λόγο για ισόποση μείωση το 2010 και το 2011, περιορίζοντας τον αριθμό των καρτών που θα κυκλοφορούν στα 5 εκατομμύρια. Αντίστοιχη μείωση διαπιστώνεται και στα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών, δηλαδή τις οφειλές των ελληνικών νοικοκυριών από αγορές με πλαστικό χρήμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, μέσα σε ένα χρόνο το χρέος μειώθηκε κατά 1 δισ. ευρώ και από 9,5 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του 2009, περιορίστηκε στα 8,5 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2010, με προοπτική περαιτέρω μείωσης, αποτυπώνοντας και τη διάθεση των νοικοκυριών να αποπληρώνουν τις οφειλές τους ή ακόμα και να κλείνουν τις ενεργές πιστωτικές κάρτες που έχουν στην κατοχή τους.
Ερευνα της McKinnsey, που παρουσιάστηκε σε πρόσφατο συνέδριο της MasterCard, δείχνει ότι η εκδήλωση της οικονομικής κρίσης μετέβαλε τη συμπεριφορά των Ελλήνων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2009 σε άτομα που είχαν οφειλές προς τις τράπεζες, και αποκαλύπτει ότι το 41% των ερωτηθέντων απάντησε ότι προτεραιότητά του για το προσεχές εξάμηνο είναι να περιορίσει ή ακόμα και να τακτοποιήσει πλήρως τις οφειλές του από πιστωτικές κάρτες. Το ποσοστό είναι συντριπτικό σε σχέση με τη στάση των δανειοληπτών για άλλα δανειακά προϊόντα, όπως τα καταναλωτικά δάνεια, για τα οποία το 12% δηλώνει ότι πρόκειται να τα μειώσει ή να τα κλείσει, ενώ αντίστοιχη πρόθεση δηλώνει το 14% για το δάνειο αυτοκινήτου του και το 16% το δάνειο του σπιτιού του.
Ο υποσκελισμός των πιστωτικών καρτών, η χρήση των οποίων δαιμονοποιήθηκε στη συνείδηση των Ελλήνων λόγω της κακής μέχρι σήμερα χρήσης τους, γίνεται πλέον προς όφελος των χρεωστικών καρτών, οι οποίες κερδίζουν σταθερά έδαφος στην ελληνική αγορά. Το πλαστικό χρήμα, ως μέσο πίστωσης, αποτελεί το μεγάλο θύμα της κρίσης σε αντίθεση με τον τομέα των χρεωστικών καρτών, που ως μέσο συναλλαγής κερδίζουν έδαφος, καταγράφοντας αύξηση κατά 1 εκατομμύριο, ξεπερνώντας στο τέλος του 2009 τα 9 εκατομμύρια, ενώ αυξητική είναι και η τάση όλο το 2010, που εκτιμάται ότι θα προσεγγίσουν τα 10 εκατομμύρια.
Η χρήση τους μέχρι πρόσφατα ήταν περιορισμένη και η Ελλάδα κατατασσόταν μεταξύ των χωρών με τη μικρότερη ετήσια δαπάνη ανά κάρτα, αλλά και τον χαμηλότερο αριθμό συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα. Η τάση αυτή δείχνει να αντιστρέφεται το 2010 και παρά την υστέρηση που εμφανίζουν οι χρεωστικές κάρτες, ο τζίρος τους αυξάνεται με ρυθμό 25% το 2010 σε αντίθεση με τις πιστωτικές, ο τζίρος των οποίων μειώνεται κατά 20% την ίδια περίοδο.
Η πλειοψηφία χρησιμοποιεί τη χρεωστική κάρτα προκειμένου να κάνει αναλήψεις από το ATM και σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το 81% των κατόχων αγνοεί ότι η χρεωστική κάρτα που έχει στα χέρια του μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξίσου και στα POS, στα μηχανήματα που είναι τοποθετημένα στα καταστήματα για συναλλαγές με κάρτες.
Υπερχρέωση
Η κακή χρήση της πιστωτικής, κυρίως ως μέσου πίστωσης και όχι ως μέσου συναλλαγών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες αγορές, είχε αποτέλεσμα την υπερχρέωση ενός τμήματος των νοικοκυριών. Η οικονομική κρίση βρήκε τον βασιλιά της καταναλωτικής πίστης γυμνό. Οι επισφάλειες μόνο από το πλαστικό χρήμα υπολογίζονται στο 20%-25% του συνολικού χρέους και μεταφράζονται σε 3 δισ. ευρώ περίπου στο σύνολο των 8,5 δισ. ευρώ που είναι οι οφειλές από πιστωτικές κάρτες. Στοιχεία από τις τράπεζες δείχνουν ότι μόνο το 50% των αιτημάτων που υποβάλλονται για αναχρηματοδότηση, προέρχονται από ενήμερους πελάτες. Οι τράπεζες αποφεύγουν να αναχρηματοδοτήσουν κάρτες, οι κάτοχοι των οποίων τις χρησιμοποιούν για την ανάληψη μετρητών, ενώ έχουν θέσει πλαφόν ανάληψης το 25% του πιστωτικού ορίου κάθε κάρτας.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ