Στη «μαύρη αγορά» για χρυσή λίρα

Κοσμοσυρροή στα ενεχυροδανειστήρια από «μικροεπενδυτές» υψηλού ρίσκου 

Tης Ιωαννας Φωτιαδη

«Θέλω να ξέρω μόνο το μικρό σου όνομα». Αυτή είναι η προϋπόθεση και η «δικλίδα» για την αγορά χρυσών λιρών στην ελληνική μαύρη αγορά, η οποία γνωρίζει μέρες δόξης. «Μετά, δεν σε ξέρω - δεν με ξέρεις» λέει ξεκάθαρα ο προμηθευτής, καθώς επιδεικνύει στον υποψήφιο πελάτη το προσπέκτους με τα «είδη» χρυσής λίρας. «Δεν χρειάζεται να με ειδοποιήσεις, έχω αποθέματα, φέρε απλώς τα μετρητά» συμπληρώνει και τον ξεπροβοδίζει. Η πόρτα με τα κάγκελα κλείνει πίσω του και η κάμερα αφαλείας παρακολουθεί τον πελάτη μέχρι την έξοδο από το κτίριο. Μιλάμε για μια καθημερινή, συχνά επαναλαμβανόμενη σκηνή σε καταστήματα πέριξ της Ομόνοιας αλλά και σε γειτονιές της Αθήνας.

Εκατοντάδες «μικροεπενδυτές», βαθιά ανήσυχοι από την κρίση, απευθύνονται σε «ειδικούς» που πωλούν χρυσές λίρες Αγγλίας. Οι ενδιαφερόμενοι εκμεταλλεύονται το καθεστώς της (παράνομης) εκτός τραπέζης συναλλαγής: τη μειωμένη τιμή και κυρίως την απαλοιφή του «πόθεν έσχες». Η σημερινή τιμή πώλησης της λίρας στην Τράπεζα Ελλάδος (που μαζί με την Τράπεζα Πειραιώς αποτελούν τους νόμιμους προμηθευτές) κυμαίνεται περί τα 290 ευρώ περίπου, ενώ «έξω» η τιμή μειώνεται από 8 ευρώ έως και 30 ευρώ, ανάλογα πάντα με το ύψος της συναλλαγής και τη διαπραγματευτική δεινότητα των ενδιαφερομένων. Επίσης, για την αγορά λιρών αξίας συνολικά πάνω από 15.000 ευρώ, ο πελάτης καλείται να επιδείξει στην τράπεζα τα ανάλογα πιστοποιητικά για την προέλευση των χρημάτων, όπως βέβαια και να δηλώσει την ταυτότητά του. Ενώ, στα «μαγαζιά» κανείς δεν κάνει... αδιάκριτες ερωτήσεις. Οταν, όμως, παίζεις με τη φωτιά πρέπει να είσαι έτοιμος και να καείς.

«Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τη γνησιότητα του νομίσματος, έχουν πέσει θύματα ακόμα και οι πιο πεπειραμένοι» λέει στην «Κ» άνθρωπος του χώρου «αλλά και κάλπικη να μην είναι η λίρα, μπορεί να είναι λιποβαρής με πολύ μικρότερη ανταλλακτική αξία».

Στις τράπεζες

Παράλληλα με το παραεμπόριο, μέχρι και το καλοκαίρι είχε σημειωθεί «κοσμοσυρροή» και στις τράπεζες, τώρα, όμως, η ζήτηση χρυσής λίρας στα τραπεζικά ιδρύματα επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα. Το 2009 πωλήθηκαν επισήμως 110.000 λίρες από την Τράπεζα της Ελλάδος και εξίσου μεγάλος αριθμός από την Τράπεζα Πειραιώς και το 2010 υπολογίζεται ότι συνολικά ο αριθμός τους θα ξεπεράσει τις 300.000. Η στροφή στον χρυσό είχε αποτέλεσμα και την εκτίναξη της τιμής του. Ετσι, ενώ πριν από λίγες ημέρες η επίσημη τιμή πώλησης στην Τράπεζα της Ελλάδος προσδιοριζόταν στα 292,56 ευρώ, στις 27/1/2010 ήταν 212,01, στις 27/11/2009 209,14 και στις 9/9/2009 ήταν 186,83. Σημείο των καιρών και οι εξορμήσεις επίδοξων χρησοθήρων σε επαρχιακές πόλεις και σε βουνά οι οποίοι τους τελευταίους μήνες ψάχνουν σεντούκια με χρυσές λίρες ακόμα και με τη συμβολή μέντιουμ!

«Αν θέλεις μια λίρα, θα σου κόψω ένα ευρώ, αν όμως θέλεις περισσότερες, αλλάζει» λέει περιγραφικά στην «Κ» νεαρός έμπορος, «δεν σου λέω ακόμα τιμή, γιατί θα πας στον διπλανό». Εδώ, όλα είναι συζητήσιμα. «Θα τα βρούμε, μην ανησυχείς» καταλήγουν όλοι. Τελικά, η «συμφωνία» κλείνει στις 37 λίρες νέας κοπής έναντι 10.000 ευρώ. Χαρακτηριστικό, πάντως, είναι ότι η συζήτηση γίνεται ανοικτά και χωρίς... αναστολές με οποιονδήποτε περνάει την πόρτα τους. Κανείς δεν μοιάζει να ανησυχεί για την παράνομη συναλλαγή. «Αφού δεν πιάνουν τους αληθινούς κλέφτες, εμένα θα τιμωρήσουν, που διευκολύνω τον κόσμο;» διερωτάται ένας έμπορος και «κάθε μέρα έχω και περισσότερη πελατεία». Οι λίρες αλλάζουν συνεχώς χέρια: άλλοι τις πωλούν για να ξεχρεώσουν και άλλοι τις αγοράζουν ως σιγουριά για τις ακόμα πιο δύσκολες μέρες που φοβούνται ότι θα έρθουν. Μεγάλοι κερδισμένοι, βεβαίως, οι μεσάζοντες που βοηθούν με το «αζημίωτο». «Κάθε μέρα έρχονται στο μαγαζί γιατροί, δικηγόροι, στρατιωτικοί» λέει στην «Κ» ενεχυροδανειστής.

Και στον κόσμο του Ιντερνετ... κυκλοφορούν ανενόχλητα χρυσές λίρες. Σε εξειδικευμένα «φόρα» οι χρήστες καταθέτουν την αγωνία τους, αλλά και τις... βαφτιστικές τους λίρες, οπότε και αρχίζει το παζάρι. «Το Ιντερνετ είναι άτιμο. Εμένα με βλέπεις και ξέρεις πού δουλεύω!» επισημαίνει ένας έμπορος. «Θα έρθεις να με βρεις αν κάτι δεν πάει καλά, ενώ ο άλλος θα γίνει Λούης». Απαξ και οι λίρες είναι ζεστές στα χέρια του αγοραστή, ξεκινάει η αγωνία της φύλαξής τους. «Κρύψτε τις λίρες στα πιο απίθανα σημεία του σπιτιού» συμβουλεύει ένας πωλητής, και πάντως όχι σε γλάστρες...

Η νόμιμη οδός της επένδυσης

Η νόμιμη (και ασφαλής) οδός για την απόκτηση χρυσών λιρών «περνά» από την Τράπεζα της Ελλάδος και την Τράπεζα Πειραιώς. Για να προμηθευτεί κάποιος λίρες, οφείλει να προσκομίσει αστυνομική ταυτότητα και εκκαθαριστικό εφορίας (για ποσά πάνω από 15.000) στην Τράπεζα της Ελλάδος, να διατηρεί ή να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό στην Τράπεζα Πειραιώς. Η τιμή αγοράς και πώλησης διαφέρει μεταξύ των δύο τραπεζών, και σχετικά με τις διακυμάνσεις υπάρχει καθημερινή ενημέρωση στα sites τους (www. bankofgreece. gr και www. piraeusbank. gr).

«Τους τελευταίους μήνες έχει αυξηθεί όχι μόνον ο αριθμός όσων αγοράζουν χρυσές λίρες λόγω της γενικότερης ανασφάλειας, αλλά και εκείνων που πωλούν εκμεταλλευόμενοι τη συνεχώς αυξανόμενη τιμή πώλησης», επισημαίνουν στην «Κ» τραπεζικοί κύκλοι. Πάντως, από τον Σεπτέμβριο του 2008, με την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, σημειώθηκε σαφής στροφή των Ελλήνων στον χρυσό. Μάλιστα, το καλοκαίρι που μας πέρασε το ενδιαφέρον του κοινού υπήρξε τέτοιο, που οι λίρες νέας κοπής προς στιγμήν εξαντλήθηκαν και άρχισαν να διατίθενται λίρες παλαιάς κοπής. «Τα πρώτα χρόνια ο κόσμος ήταν επιφυλακτικός έναντι των τραπεζών», σχολιάζουν τραπεζικοί κύκλοι, «προτιμούσαν τις χαμηλές τιμές της μαύρης αγοράς». Συν τω χρόνω, όμως, καθώς από το 2000 ο επενδυτικός χρυσός έπαψε να φορολογείται, οι επενδυτές άρχισαν να αναγνωρίζουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των συναλλαγών με τράπεζες, ενώ οι πλέον «έχοντες» Ελληνες επενδυτές εκδηλώνουν ενδιαφέρον και για τις ράβδους χρυσού. Τέλος, μέσω της Τράπεζας Πειραιώς προσφέρεται η δυνατότητα εκτίμησης και φύλαξης χρυσών λιρών.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ