Η Αθηνά Κιοσσέ, 53 ετών, κάτοικος Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα ανθρώπου, που αναζήτησε τη δεύτερη ευκαιρία στη ζωή και ενσάρκωσε επάξια τον όρο «δια βίου μάθηση».
Αποφοίτησε πριν από περίπου έξι χρόνια από το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας της Νεάπολης, τελείωσε το γενικό λύκειο, σχεδόν μαζί με τον μεγάλο της γιο, αρίστευσε στις πανελλαδικές εξετάσεις και, σήμερα, είναι τριτοετής φοιτήτρια στο Ιστορικό - Αρχαιολογικό του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με πολλές αναζητήσεις και όνειρα για το μέλλον.
Εζησε τα παιδικά της χρόνια στις Σέρρες, όπου ολοκλήρωσε με άριστα το δημοτικό, ωστόσο ο πατέρας της δεν της επέτρεψε να συνεχίσει το σχολείο, καθώς αυτό «δεν θα ήταν χρήσιμο» για μία σύζυγο και μητέρα. Άλλωστε, αυτή ήταν η τύχη για τις δύο μικρότερες αδελφές της, που παντρεύτηκαν σε ηλικία 14 και 16 ετών.
Η Αθηνά, όμως, έκανε την επανάστασή της. Έφυγε, σε ηλικία 20 ετών, για τη Θεσσαλονίκη, για να χαράξει τη δική της πορεία στη ζωή. Σχεδόν αυτοδίδακτη και με ελάχιστα μαθήματα λογιστικής, κατάφερε να περάσει με άριστα τις κρατικές εξετάσεις, αλλά δεν μπόρεσε να ασκήσει το επάγγελμα, αφού διέθετε μόνο το απολυτήριο δημοτικού. Έκανε διάφορες δουλειές, παντρεύτηκε στα 26 και έφυγε με τον σύζυγό της στην Ικαρία για περίπου 13 χρόνια, όπου εργάστηκαν, μαζί, σε μάρμαρα για οικοδομές.
Η επιθυμία της να επιστρέψει κάποτε στο σχολείο, παρέμεινε ζωντανή, αλλά καλά κρυμμένη. «Δεν ήταν εύκολο να κάνω έξι χρόνια στο νυχτερινό σχολείο και όλο αυτό το διάστημα να αφήσω την οικογένειά μου», δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ. Ωστόσο, η ευκαιρία της παρουσιάστηκε αβίαστα. «Θυμάμαι ότι κάποια στιγμή, ένας φίλος μας, δάσκαλος, έκανε κάποια ιδιαίτερα μαθήματα στον γιό μου. Εγώ ήμουν στην κουζίνα και πεταγόμουν να δώσω απαντήσεις κάθε φορά που σκόνταφτε. Βλέποντας κάποιες στοιχειώδεις ικανότητες, ο φίλος μας, με προέτρεψε να συνεχίσω το σχολείο και, μάλιστα, στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας της Νεάπολης, που βρισκόταν δίπλα στο σπίτι μου και χρειαζόταν μόλις δύο χρόνια για να το τελειώσω. Αυτό ήταν. Πέταξα την ποδιά και έτρεξα να γραφτώ», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Η Αθηνά βρέθηκε αντιμέτωπη με περίπου 100 αιτήσεις ανθρώπων που ήθελαν να δώσουν μία δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό τους. Για δική της τύχη, οι περισσότεροι από αυτούς δεν κατάφεραν να προσέλθουν στα μαθήματα και έτσι εξασφάλισε μία θέση στο θρανίο. Στο σχολείο ξαναβρήκε τον εαυτό της. «Βγήκαν από μέσα μου πράγματα που είχα ξεχασμένα. Μου άρεσε πάρα πολύ να γράφω, ιδιαίτερα ποίηση, αλλά δεν ήξερα, αν όλα αυτά είχαν καμία αξία. Στο σχολείο με ενθάρρυναν. Πρόσφατα εξέδωσα έξι ποιήματά μου σε μία ποιητική συλλογή και γράφω παιδικές ιστορίες και παραμύθια», δηλώνει ενθουσιασμένη.
Οι πανελλαδικές εξετάσεις στα 50 και η οικογένεια
Ολοκληρώνοντας το γυμνάσιο στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.), η Αθηνά αποφάσισε, αν και εργαζόμενη μητέρα, να συνεχίσει τα μαθήματα στο γενικό λύκειο. Εμπόδιο δεν στάθηκε μόνο το καθημερινό της πρόγραμμα και οι υποχρεώσεις σε δουλειά και σπίτι, αλλά και η ηλικία της. Η εγγραφή της απορρίφθηκε από ένα πειραματικό λύκειο και από δύο γενικά. «Δεν με δέχονταν στα σχολεία της περιοχής και απογοητεύτηκα. Μία μέρα, που επέστρεψαν τα παιδιά μου στο σπίτι με τα βιβλία τους, δεν άντεξα και έβαλα τα κλάματα. Ο μεγάλος μου γιός, βλέποντας τη στεναχώρια μου με πήρε ο ίδιος και με πήγε στο λύκειο των Μετεώρων, όπου εκεί ο διευθυντής με βοήθησε πολύ», θυμάται η Αθηνά.
Τελείωσε τις δύο πρώτες τάξεις του λυκείου, με τη συμπαράσταση του συζύγου της και με τη βοήθεια της αδελφής της, που κρατούσε το μαγαζί, τις ώρες που αυτή παρακολουθούσε τα μαθήματα στο σχολείο. Την τελευταία όμως χρονιά, αυτό δεν ήταν εφικτό και η Αθηνά αποφοίτησε από το νυχτερινό σχολείο Αμπελοκήπων. Την ίδια περίοδο, ο μεγάλος της γιος, που είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει το σχολείο, συνέχισε επίσης στο νυχτερινό και έτσι, μάνα και γιος, για λίγο, βρέθηκαν συμμαθητές, σε διαφορετικά όμως σχολεία.
«Παρά το δικό μου πάθημα, δεν μού αρέσει να επιβάλλω στα παιδιά μου αυτό που θέλω εγώ. Ο γιός μου έχει το δικό του χαρακτήρα και με αυτόν θα φτάσει εκεί που θέλει», εξηγεί η Αθηνά, στην εύλογη ερώτηση, γιατί επέτρεψε στον γιό της να αφήσει το σχολείο.
Παρά τις δυσκολίες, συμμετείχε το 2007 στις πανελλαδικές εξετάσεις για να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα: να γίνει αρχαιολόγος. «Κάθε φορά που περνούσα έξω από τα πανεπιστήμια έλεγα 'θα μπω και ΄γω μέσα'», είπε. Και έτσι έγινε. Η Αθηνά, στα 50 της χρόνια, πέρασε δεύτερη στην Φιλοσοφική, στο τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας, και ήταν από τους αριστούχους, στους οποίους το υπουργείο Παιδείας διένειμε δωρεάν ηλεκτρονικό υπολογιστή. «Δεν τον πήρα, γιατί ήδη είχα αγοράσει και φρόντισα να μάθω να χειρίζομαι διάφορα προγράμματα. Είμαι πολύ καλή στο σερφάρισμα», σχολιάζει με χιούμορ.
Η εισαγωγή της σε ΑΕΙ αποτελεί σπάνιο γεγονός, σχεδόν άθλος, για τους απόφοιτους ενός Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας. Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η διευθύντρια του Σ.Δ.Ε. Νεάπολης, Μαρία Βρέζα, από το 2001 μέχρι σήμερα, από τους 350 αποφοιτήσαντες, μόλις 20 συνέχισαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και συγκεκριμένα σε ΤΕΙ και από αυτούς μόλις τρεις σε ΑΕΙ.
«Η μάνα του λόχου» στο πανεπιστήμιο
Σήμερα, απολαμβάνει με ευγνωμοσύνη τα φοιτητικά της χρόνια, αρπάζει τις ευκαιρίες για επιπλέον διάβασμα και έξτρα μαθήματα και κάνει σχέδια για το μέλλον. «Εχω βάλει προτεραιότητες και στόχους, που θα επιδιώξω βήμα- βήμα» λέει. Θέλει να κάνει μεταπτυχιακά στην Αρχαιολογία και στη συνέχεια να τελειώσει το τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ και μάλιστα- εναρμονισμένη στο πνεύμα της διεπιστημονικότητας- ονειρεύεται να 'παντρέψει' τις δύο επιστήμες, να ψυχογραφήσει, όπως λέει, τους ανθρώπους της αρχαιότητας. «Οι μεγαλύτερες ανακαλύψεις έγιναν, όταν οι άνθρωποι συνδύασαν δύο πράγματα μαζί. Δεν αρκεί μόνο να σκαλίζουμε το χώμα, αλλά να βγάζουμε και συμπεράσματα», εξηγεί με ενθουσιασμό.
Παράλληλα, με τα παιδιά της, τον άντρα της, το σπίτι και τη σχολή, η Αθηνά, παρακολουθεί εδώ και ένα χρόνο μαθήματα συγγραφής σεναρίου, στη Σχολή Κινηματογράφου του ΑΠΘ, προσπαθώντας να βρει διέξοδο και για το συγγραφικό της ταλέντο.
Η ζωή της στο πανεπιστήμιο είναι εξίσου πετυχημένη. Οι νεαροί συμφοιτητές της την έχουν ενσωματώσει στις παρέες τους και την αποκαλούν «μαμά του λόχου». Η Αθηνά είναι περιζήτητη ανάμεσά τους, όχι μόνο για το χιούμορ και τη ζωντάνια της, αλλά επειδή παρακολουθεί ανελλιπώς τα μαθήματα και έχει τις καλύτερες σημειώσεις.
«Η γιαγιά μου ήταν αγράμματη. Εγώ θα είμαι μία μορφωμένη γιαγιά για τα εγγόνια μου», λέει η Αθηνά, που περιμένει και αυτόν τον ρόλο από την ζωή, με ανυπομονησία.
Το καλοκαίρι θα βρίσκεται μεταξύ Δισπηλιού Καστοριάς - για τις ανασκαφές που προϋποθέτουν τα μαθήματα - και Θεσσαλονίκης, όπου θα πρέπει να φροντίζει την οικογένειά της και τους ηλικιωμένους γονείς της. «Όταν πηγαίνω στο πανεπιστήμιο ξεκουράζομαι, πνευματικά και σωματικά» υπογραμμίζει.
Παρά τις πολλές ενασχολήσεις, η 53χρονη φοιτήτρια, δηλώνει άνεργη και θέλει, μετά το πτυχίο, να προσφέρει τις γνώσεις της, ακόμη και εθελοντικά, ως δασκάλα σε Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας ή σε κάποιο σχολείο ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό.
Η Αθηνά, σε όλες τις αποφάσεις της, έχει συμπαραστάτες τον σύζυγο και τους δυο της γιούς, 25 και 10 ετών, αλλά ξέρει να κερδίζει και για δύο ακόμη λόγους: την ευθύτητα στο πνεύμα και την απλότητα στην ψυχή.
ΑΠΕ