Αν οι Αιγυπτιακές διαδηλώσεις εξελιχτούν σε επανάσταση, οι συνέπειες θα είναι κρίσιμες, τόσο για τον αραβικό κόσμο όσο και για τη πολιτική της Δύσης στη Μέση Ανατολή. Η Αίγυπτος είναι πολύ πιο σημαντική από τη μικροσκοπική Τυνησία, η οποία όμως υπήρξε καταλύτης των πρόσφατων εξελίξεων. Η Αίγυπτος, που είναι η πιο πολυπληθής αραβική χώρα, καθορίζει την γενικότερη αραβική πολιτική, προς το Ισραήλ και στο Ιράν, δημιουργώντας τη περίφημη αραβική συναίνεση. Πάνω απ όλα, το αιγυπτιακό κράτος διαθέτει μια ισχύ και μια στερεότητα, που κάνουν τη κατάρρευσή του να μοιάζει απίθανη. Ακόμη και σήμερα, εν μέσω αβεβαιότητας, οι θεσμοί και οι δομές της χώρας φαίνεται πως μάλλον θα επιβιώσουν, παρά τη παρουσία ή μη του επί τρεις δεκαετίες προέδρου της, Hosni Mubarak.
Αν όμως υπάρξει κάποιο κενό εξουσία, ποιος θα το συμπληρώσει; Μπορεί ο ισχυρός στρατός να παρέμβει για να επαναφέρει τη σταθερότητα; Αν το κάνει, θα το δεχτούν οι διαδηλωτές, ή θα συνεχίσουν τις πιέσεις για μια πιο ριζοσπαστική αλλαγή; Η μοίρα του Hosni Mubarak, της πολιτειακής ιεραρχίας, ακόμη και της λαϊκής εξέγερσης, όλα πλέον εξαρτώνται από τις κινήσεις των ενόπλων δυνάμεων και των αρχών ασφαλείας.
Σε γενικές γραμμές, οι Αιγύπτιοι σέβονται το στρατό τους, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως μια πατριωτική αποτρεπτική δύναμη απέναντι στο Ισραήλ, με το οποίο πολέμησε το 1967 και το 1973.
Από την άλλη, οι δυνάμεις ασφαλείας, και ιδιαίτερα οι μαυροντυμένοι άνδρες των ΜΑΤ, που υπάγονται στο υπουργείο Εσωτερικών, αντιμετωπίζονται με μεγάλη εχθρότητα.
Οι περισσότεροι αστυνομικοί πληρώνονται ελάχιστα, και είναι αγράμματοι. Μαζί με τους συνοριοφύλακες είναι περίπου 330.000, και μάλιστα έχουν στο παρελθόν εξεγερθεί και αυτοί εξαιτίας των χαμηλών μισθών τους, αναγκάζοντας τον Mubarak να χρησιμοποιήσει το στρατό για να τους καταστείλει.
Η δύναμη του στρατού είναι περίπου 340.000 άνδρες, και διοικείται από τον στρατηγό Mohammad Tantawi, που διατηρεί άριστες σχέσεις με την Αμερική, και που πρόσφατα ήταν σε επίσημη επίσκεψη στο πεντάγωνο.
Όταν ο πρόεδρος έβγαλε προχθές τον στρατό στους δρόμους, το έκανε για να υποστηριχτούν τα ΜΑΤ, τα οποία είχαν να αντιμετωπίσουν έναν δυσανάλογα μεγάλο αριθμό διαδηλωτών. Η αστυνομία κατηγορείται για χρήση υπερβολικής βίας στη διάρκεια των συγκρούσεων, και πολλοί διαδηλωτές ελπίζουν πως ο στρατός θα πάρει το μέρος τους ή τουλάχιστον θα παίξει αποτρεπτικό ρόλο απέναντι στην ακραία χρήση βίας από πλευράς της αστυνομίας. Αυτός είναι και ο λόγος που ο κόσμος επευφημούσε τις φάλαγγες των στρατιωτικών φορτηγών που βγήκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας το βράδυ της Παρασκευής.
Μέχρι σήμερα πάντως, ο Mubarak απολαμβάνει τη πλήρη στήριξη του στρατού. Ήταν άλλωστε και ο ίδιος αξιωματικός της αεροπορίας, πριν διαδεχτεί τον Anwar Sadat, που δολοφονήθηκε το 1981. Αν όμως οι διαδηλώσεις συνεχίσουν, που μάλλον έτσι θα γίνει, υπάρχουν κάποιοι ανώτατοι στρατιωτικοί, που πιθανόν να του ζητήσουν να παραιτηθεί. Ας μη ξεχνάμε, πως αυτό που συμβαίνει σήμερα στους δρόμους του Καιρού, αποτελεί ίσως τη πιο σοβαρή απειλή στο καθεστώς, εδώ και 30 χρόνια.
Το «τρελό χαρτί» όμως, που προβληματίζει τη Δύση, είναι η «Αδελφότητα των Μουσουλμάνων», η ισχυρή αυτή αντιπολιτευτική ομάδα. Η πιθανότητα να προκύψει ως η κυρίαρχη δύναμη από τις εξελίξεις είναι παρατραβηγμένη. Προς το παρόν, η οργάνωση ακολουθεί τις εξελίξεις και δεν τις προκαλεί. Η κατάσταση όμως εκτός από εκρηκτική, είναι και μεταβλητή. Σίγουρα θα προκύψουν κάποιες καινούργιες ηγετικές μορφές, ισλαμικές ή μη.
Αν το καθεστώς καταρρεύσει, οι συνέπειες που θα προκύψουν, θα επηρεάσουν κάθε σημαντικό παίκτη της ευρύτερης περιοχής.
-Οι Άραβες ηγέτες θα ανησυχήσουν ακόμη περισσότερο από όσο ανησύχησαν με τη πτώση του Τυνήσιου Ben Ali.
-Οι Άραβες διαδηλωτές θα πάρουν κουράγιο, αντιλαμβανόμενοι πως επιτέλους ο κόσμος τους μπαίνει σε μια νέα «εποχή των λαών».
-Η διαδικασία ειρήνευσης της περιοχής θα πάει πίσω. Η Αίγυπτος ήταν η πρώτη αραβική χώρα που υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ στη δεκαετία του `70. Μια αλλαγή καθεστώτος, θα ανησυχήσει την ηγεσία του Ισραήλ, και θα ενισχύσει τη ψυχολογία «πολιορκίας» που διέπει πολλούς Ισραηλινούς.
-Θα πληγεί η επιχειρηματικότητα της περιοχής, πιθανότατα και ολόκληρης της υφηλίου, ειδικά αν οι τιμές του πετρελαίου εκτοξευθούν στα ύψη.
-Τέλος, θα προκύψουν κάποια οδυνηρά διλήμματα για τους πολιτικούς της Δύσης, που εδώ και πολύ καιρό υποστήριζαν τη πολιτική των σταδιακών μεταρρυθμίσεων στη περιοχή, φοβούμενοι πως η εναλλακτική λύση θα ήταν η κατάρρευση της σταθερότητας και η άνοδος του εξτρεμισμού.
Αυτή την ώρα τόσο οι Άραβες ηγέτες, όσο και οι λαοί τους, είναι κολλημένοι στις τηλεοράσεις, στα κομπιούτερ και στα κινητά, αναζητώντας ειδήσεις για το πώς εκτυλίσσεται το όλο δράμα. Θα περάσει αρκετό διάστημα πριν ξεκαθαρίσει ο καπνός και τα δακρυγόνα, και έρθει στην επιφάνεια το νέο πρόσωπο της αναστατωμένης αυτής περιοχής του πλανήτη.
S.A. – BBC News / antinews.gr-strategyreport.gr
