Toυ Γιάννη Πρετεντέρη
Κρατήστε δύο ημερομηνίες: Φεβρουάριος 2011 και Μάιος 2011. Τότε πρέπει να εκταμιευθούν οι δύο επόμενες και μεγαλύτερες δόσεις του μηχανισμού στήριξης, 15 και 12 δισ. ευρώ, αντιστοίχως.
Πώς θα εκταμιευθούν; Για τη δόση του Φεβρουαρίου θα αξιολογηθούν οι δράσεις ως τις 31 Δεκεμβρίου 2010- με άλλα λόγια, ο απολογισμός του τρέχοντος έτους. Για τη δόση του Μαΐου θα αξιολογηθούν οι δράσεις ως τις 31 Μαρτίου- δηλαδή, το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους.
Γιατί μας τα λες αυτά; θα ρωτήσετε. Επειδή από αυτή τη διαδικασία θα κριθούν δύο πράγματα ταυτοχρόνως: θα κριθεί αν θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση του μηχανισμού,άρα αν θα γίνουν εκλογές. Διότι, αν δεν συνεχιστεί, τότε η χώρα οδηγείται πάραυτα σε (ελεγχόμενη, έστω) πτώχευση και η κυβέρνηση σε εκλογές χρεοκοπίας.
Πιο αναλυτικά.
Μετά και τη δημοσιοποίηση του προϋπολογισμού του 2011, το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα θα πάρει τη δόση του Δεκεμβρίου- η οποία κατά τα 2/3 της θα εκταμιευθεί τον Ιανουάριο. Σήμερα που μιλάμε, όμως, κανένας εγχώριος ή διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να προεξοφλήσει ανάλογη εξέλιξη και με τις δύο επόμενες δόσεις. Το αντίθετο...
Για δύο λόγους:
Πρώτον, η δημοσιονομική προσαρμογή του 2010 παρουσιάζει σοβαρές αποκλίσεις. Φταίει ασφαλώς το υψηλότερο σημείο εκκίνησης μετά τη νέα αναθεώρηση του ελλείμματος 2009. Να υπενθυμίσω όμως ότι και το έλλειμμα στο 9,4% και η ύφεση στο 4,2% για το 2010 αποτελούν ακόμη απλές προβλέψεις. Και ότι οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου σπανίως επιβεβαιώνονται.
Δεύτερον, οι περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές και δράσεις που επιβάλλει το μνημόνιο καθυστερούν. Ενώ καθυστερεί και η εφαρμογή όσων έχουν ήδη ξεκινήσει. Είτε από διοικητική ανεπάρκεια, είτε από πολιτική ανικανότητα, είτε (κυρίως) από χρονοτριβή των υπουργών που προσπαθούν να αποφύγουν το κόστος των δεσμεύσεων του μνημονίου.
Η τρόικα, ας πούμε, δεν είναι καθόλου πεπεισμένη για την ήπια εξυγίανση των ΔΕΚΟ που υπόσχεται ο Δ. Ρέππας, ο οποίος παραδέχθηκε ότι δεν διαθέτει σχέδιο Β. Δεν φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη της Λούκας Κατσέλη ότι η εφαρμογή των δεσμεύσεων του μνημονίου υπόκειται στην έγκριση των συνδικαλιστών του ΠαΣοΚ.
Και, κυρίως, μάλλον τα έχει χαμένα με την Τίνα Μπιρμπίλη, με την οποία ακύρωσε και την προγραμματισμένη συνάντηση που είχε: η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας εκκρεμεί από τον Σεπτέμβριο επειδή αντιτίθεται η ΓΕΝΟΠΔΕΗκαι η υπουργός Περιβάλλοντος δεν είχε κάτι νεότερο να πει ή να αντιπροτείνει. τρόικα θα επιστρέψει στην Αθήνα για να αξιολογήσει την πορεία των πραγμάτων εν όψει της δόσης του Φεβρουαρίου. Και τότε ο Ρέππας ή η Κατσέλη ή η Μπιρμπίλη θα πρέπει να τους πουν ακριβώς αυτό που θέλουν να ακούσουν. Τίποτε άλλο...
Το μνημόνιο και οι δόσεις του δεν είναι, φυσικά, πρόβλημα τριών υπουργών. Είναι πρόβλημα μιας ολόκληρης κυβέρνησης. Η οποία αυτή τη φορά βρίσκεται ενώπιος ενωπίω με το πολιτικό και κοινωνικό κόστος της πολιτικής που η ίδια δεσμεύτηκε να εφαρμόσει. Το πικρό ποτήρι είναι στο τραπέζι. Και δεν βλέπω πολλούς δρόμους διαφυγής.
Η κυβέρνηση προσπάθησε κατ΄ αρχάς να «μαλακώσει» την υλοποίηση του μνημονίου, να δημιουργήσει μερικά περιθώρια. Στο τελευταίο Εurogroup ο υπουργός Οικονομικών πήρε το μήνυμα ότι «παζάρια δεν γίνονται». Ο,τι συμφωνήθηκε και ό,τι υπογράφηκε θα εφαρμοστεί. Αναφέρθηκα σε ορισμένες μόνο καθυστερήσεις ή ολιγωρίες. Οι οποίες έχουν ημερομηνία λήξης τις 31 Δεκεμβρίου. Τον Ιανουάριο η Στη συνέχεια, επιχειρεί να αναζητήσει βοήθεια στο εσωτερικό της χώρας, να οικοδομήσει κάποια συναίνεση και να βρει λίγα στηρίγματα. Δύσκολο. Δεν το έκανε όταν είχε όλα τα χαρτιά στα χέρια της, άρα δεν είναι εύκολο να το πετύχει τώρα που η τράπουλα έχει ξαναμοιραστεί.
Τι απομένει; Το πικρό ποτήρι. Ή θα το πιει και θα προχωρήσει στην απόλυτη εφαρμογή του μνημονίου με όποιο κόστος αυτή συνεπάγεται και με εντελώς αμφιλεγόμενη προοπτική. Ή θα το αρνηθεί και θα επιχειρήσει ηρωική έξοδο διά των εκλογών και με εντελώς αβέβαιο αποτέλεσμα.
Ούτως ή άλλως, η σημερινή κυβερνητική αμφιθυμία και ραθυμία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τον Μάρτιο. Για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως επειδή η επιλογή τότε δεν θα βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης αλλά στα χέρια της τρόικας. Και οι εκλογές δεν θα είναι πλέον επιλογή αλλά απότοκος της χρεοκοπίας.
Πώς θα εκταμιευθούν; Για τη δόση του Φεβρουαρίου θα αξιολογηθούν οι δράσεις ως τις 31 Δεκεμβρίου 2010- με άλλα λόγια, ο απολογισμός του τρέχοντος έτους. Για τη δόση του Μαΐου θα αξιολογηθούν οι δράσεις ως τις 31 Μαρτίου- δηλαδή, το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους.
Γιατί μας τα λες αυτά; θα ρωτήσετε. Επειδή από αυτή τη διαδικασία θα κριθούν δύο πράγματα ταυτοχρόνως: θα κριθεί αν θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση του μηχανισμού,άρα αν θα γίνουν εκλογές. Διότι, αν δεν συνεχιστεί, τότε η χώρα οδηγείται πάραυτα σε (ελεγχόμενη, έστω) πτώχευση και η κυβέρνηση σε εκλογές χρεοκοπίας.
Πιο αναλυτικά.
Μετά και τη δημοσιοποίηση του προϋπολογισμού του 2011, το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα θα πάρει τη δόση του Δεκεμβρίου- η οποία κατά τα 2/3 της θα εκταμιευθεί τον Ιανουάριο. Σήμερα που μιλάμε, όμως, κανένας εγχώριος ή διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να προεξοφλήσει ανάλογη εξέλιξη και με τις δύο επόμενες δόσεις. Το αντίθετο...
Για δύο λόγους:
Πρώτον, η δημοσιονομική προσαρμογή του 2010 παρουσιάζει σοβαρές αποκλίσεις. Φταίει ασφαλώς το υψηλότερο σημείο εκκίνησης μετά τη νέα αναθεώρηση του ελλείμματος 2009. Να υπενθυμίσω όμως ότι και το έλλειμμα στο 9,4% και η ύφεση στο 4,2% για το 2010 αποτελούν ακόμη απλές προβλέψεις. Και ότι οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου σπανίως επιβεβαιώνονται.
Δεύτερον, οι περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές και δράσεις που επιβάλλει το μνημόνιο καθυστερούν. Ενώ καθυστερεί και η εφαρμογή όσων έχουν ήδη ξεκινήσει. Είτε από διοικητική ανεπάρκεια, είτε από πολιτική ανικανότητα, είτε (κυρίως) από χρονοτριβή των υπουργών που προσπαθούν να αποφύγουν το κόστος των δεσμεύσεων του μνημονίου.
Η τρόικα, ας πούμε, δεν είναι καθόλου πεπεισμένη για την ήπια εξυγίανση των ΔΕΚΟ που υπόσχεται ο Δ. Ρέππας, ο οποίος παραδέχθηκε ότι δεν διαθέτει σχέδιο Β. Δεν φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη της Λούκας Κατσέλη ότι η εφαρμογή των δεσμεύσεων του μνημονίου υπόκειται στην έγκριση των συνδικαλιστών του ΠαΣοΚ.
Και, κυρίως, μάλλον τα έχει χαμένα με την Τίνα Μπιρμπίλη, με την οποία ακύρωσε και την προγραμματισμένη συνάντηση που είχε: η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας εκκρεμεί από τον Σεπτέμβριο επειδή αντιτίθεται η ΓΕΝΟΠΔΕΗκαι η υπουργός Περιβάλλοντος δεν είχε κάτι νεότερο να πει ή να αντιπροτείνει. τρόικα θα επιστρέψει στην Αθήνα για να αξιολογήσει την πορεία των πραγμάτων εν όψει της δόσης του Φεβρουαρίου. Και τότε ο Ρέππας ή η Κατσέλη ή η Μπιρμπίλη θα πρέπει να τους πουν ακριβώς αυτό που θέλουν να ακούσουν. Τίποτε άλλο...
Το μνημόνιο και οι δόσεις του δεν είναι, φυσικά, πρόβλημα τριών υπουργών. Είναι πρόβλημα μιας ολόκληρης κυβέρνησης. Η οποία αυτή τη φορά βρίσκεται ενώπιος ενωπίω με το πολιτικό και κοινωνικό κόστος της πολιτικής που η ίδια δεσμεύτηκε να εφαρμόσει. Το πικρό ποτήρι είναι στο τραπέζι. Και δεν βλέπω πολλούς δρόμους διαφυγής.
Η κυβέρνηση προσπάθησε κατ΄ αρχάς να «μαλακώσει» την υλοποίηση του μνημονίου, να δημιουργήσει μερικά περιθώρια. Στο τελευταίο Εurogroup ο υπουργός Οικονομικών πήρε το μήνυμα ότι «παζάρια δεν γίνονται». Ο,τι συμφωνήθηκε και ό,τι υπογράφηκε θα εφαρμοστεί. Αναφέρθηκα σε ορισμένες μόνο καθυστερήσεις ή ολιγωρίες. Οι οποίες έχουν ημερομηνία λήξης τις 31 Δεκεμβρίου. Τον Ιανουάριο η Στη συνέχεια, επιχειρεί να αναζητήσει βοήθεια στο εσωτερικό της χώρας, να οικοδομήσει κάποια συναίνεση και να βρει λίγα στηρίγματα. Δύσκολο. Δεν το έκανε όταν είχε όλα τα χαρτιά στα χέρια της, άρα δεν είναι εύκολο να το πετύχει τώρα που η τράπουλα έχει ξαναμοιραστεί.
Τι απομένει; Το πικρό ποτήρι. Ή θα το πιει και θα προχωρήσει στην απόλυτη εφαρμογή του μνημονίου με όποιο κόστος αυτή συνεπάγεται και με εντελώς αμφιλεγόμενη προοπτική. Ή θα το αρνηθεί και θα επιχειρήσει ηρωική έξοδο διά των εκλογών και με εντελώς αβέβαιο αποτέλεσμα.
Ούτως ή άλλως, η σημερινή κυβερνητική αμφιθυμία και ραθυμία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τον Μάρτιο. Για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως επειδή η επιλογή τότε δεν θα βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης αλλά στα χέρια της τρόικας. Και οι εκλογές δεν θα είναι πλέον επιλογή αλλά απότοκος της χρεοκοπίας.
ΤΟ BHMA
