Κυριακή 20 Μαρτίου 2011

Κρίσιμες οι επόμενες εβδομάδες για την Ιαπωνία


Των Norimitsu Onishi, David Sanger και Matthew Wald
The New York Times


Την ώρα που ο Ιαπωνικός Στρατός μετρώντας ήδη μία αποτυχημένη προσπάθεια, επιχειρούσε εκ νέου να ψεκάσει με αντλίες νερού τούς αντιδραστήρες του πυρηνικού σταθμού Φουκουσίμα, ο παγκόσμιος συναγερμός για την πυρηνική κρίση στην Ιαπωνία αυξανόταν.


Μη έχοντας άλλη επιλογή, οι ιαπωνικές Αρχές δοκίμαζαν, ακόμη πιο απελπισμένες, μάλλον ανορθόδοξες μεθόδους για την ψύξη των πληγέντων αντιδραστήρων, επιστρατεύοντας ακόμη και πυροσβεστικά ελικόπτερα προκειμένου να παρεμποδίσουν την επικίνδυνη υπερθέρμανση των ράβδων στον αντιδραστήρα Νο.3.


Λίγα λεπτά πριν αρχίσει ο ψεκασμός από το στρατό, οχήματα της Αστυνομίας με πυροσβεστικές αντλίες είχαν υποχρεωθεί να αποχωρήσουν πριν επιχειρήσουν και αυτές κάτι ανάλογο, λόγω των υψηλών επιπέδων ραδιενέργειας στο σημείο. Η Αστυνομία επιχείρησε να προσεγγίσει τον Νο.3 σε απόσταση πενήντα υαρδών.

Απελευθέρωση mox
Η απόφαση των ιαπωνικών Αρχών να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στον αντιδραστήρα Νο. 3 αντί στον αντιδραστήρα Νο. 4 (για τον οποίο η Ουάσιγκτον αποφάνθηκε πως αποτελεί πολύ σοβαρότερη απειλή από αυτήν που εκτιμά το Τόκυο), μάλλον οφείλεται στο γεγονός πως ο αντιδραστήρας αυτός, ο Νο. 3 δηλαδή, είναι φορτωμένος με ένα μικτό καύσιμο γνωστό με τον όρο mox (από το mixed oxide, μικτό οξείδιο στα ελληνικά), το οποίο περιέχει επεξεργασμένο πλουτώνιο. Και κατά την εκτίμηση των ιαπωνικών Αρχών, αυτό εγκυμονεί μεγαλύτερο κίνδυνο.

Ειδικοί στη Δύση εκτιμούν ότι η απελευθέρωση του mox στην ατμόσφαιρα θα δημιουργούσε ένα πολύ πιο επικίνδυνο νέφος από αυτό που θα δημιουργήσει η διάλυση των ράβδων μέσα στον αντιδραστήρα. Κι αυτό γινόταν γνωστό καθώς οι ίδιοι οι Ιάπωνες ανακοίνωναν ότι η πίεση στον αντιδραστήρα Νο. 3 έπεσε κάθετα, κάτι που σημαίνει πως είτε οι μετρητές δεν λειτουργούν πλέον σωστά, είτε άρχισε η καταστροφή στο εσωτερικό του.

Η εταιρία Tokyo Electric Power Company η οποία λειτουργεί τους αντιδραστήρες ανακοίνωνε παράλληλα πως προσπαθούσε να λειτουργήσει μια νέα οδό ηλεκτροδότησης προς τον πυρηνικό σταθμό προκειμένου να τεθεί ξανά σε λειτουργία το σύστημα ψύξης.

Ωστόσο, όλα αυτά έμοιαζαν να τίθενται εν αμφιβόλω από την πλέον ανησυχητική εκτίμηση, αυτήν του Προέδρου της Ρυθμιστικής Επιτροπής Πυρηνικής Ενέργειας των ΗΠΑ Γκρέγκορι Γιάζκο ότι δεν υπήρχε επαρκής ποσότητα νερού ή και ενδεχομένως καθόλου νερό στη δεξαμενή στην οποία καταλήγουν τα πυρηνικά απόβλητα, κάτι το οποίο, εάν ευσταθεί, σημαίνει πως οι εκεί ευρισκόμενες πυρηνικές ράβδοι είναι εκτεθειμένες και ως εκ τούτου απελευθερώνουν ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα.

Η εκτίμηση αυτή διατυπώθηκε σε κατάθεση του κ. Γιάζκο ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου. Και ήταν η πρώτη φορά που η Κυβέρνηση Ομπάμα έδινε επίσημα τη δική της εκτίμηση για την κατάσταση στον πυρηνικό σταθμό Φουκουσίμα, βασιζόμενη τόσο στα στοιχεία τα οποία έλαβε από το Τόκυο όσο και σε στοιχεία τα οποία συνέλεξε η ίδια.

«Πιστεύουμε πως τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλά, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει και την ίδια τη δυνατότητα λήψης οποιονδήποτε διορθωτικών μέτρων», είπε ο κ. Γιάζκο.

Διφορούμενα σχόλια
Το σχόλιό του απαντήθηκε άμεσα αλλά όχι πειστικά από τους ιθύνοντες της Tokyo Electric, της διαχειρίστριας εταιρείας. «Δεν μπορούμε να μπούμε μέσα στο κτήριο αλλά έχουμε ελέγξει τον περιβάλλοντα χώρο του και δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα», δήλωσε ο Εκπρόσωπος της Tokyo Electric.

Αργότερα, ένας άλλος εκπρόσωπος, αυτή τη φορά της Υπηρεσίας Πυρηνικής και Βιομηχανικής Ασφάλειας της Ιαπωνίας, προέβαινε σε μια ακόμη πιο διφορούμενη δήλωση, λέγοντας: «Επειδή δεν μπορούμε να μπούμε μέσα στο κτήριο, δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε κατά πόσο υπάρχει νερό ή όχι στη δεξαμενή των αποβλήτων».

Και όλα αυτά, την ώρα που οι Αρχές εξέφραζαν ανησυχία και για δύο άλλους αντιδραστήρες στους οποίους υπάρχουν επίσης δεξαμενές αποβλήτων, τους Νο.5 και Νο.6, λέγοντας πως και εκεί καταγράφηκε αύξηση, έστω και μικρή, στη θερμοκρασία.

Μερικές ώρες μετά, ο επικεφαλής της αμερικανικής επιτροπής επανήλθε, λέγοντας πως οι αντιπρόσωποί της στο Τόκυο επιβεβαίωσαν πως η δεξαμενή στον αντιδραστήρα Νο. 4 ήταν άδεια. Σημείωσε παράλληλα, πως τόσο η Tokyo Electric όσο και άλλοι Ιάπωνες αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν το γεγονός και τόνισαν πως τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας ίσως καταστήσουν πολύ δύσκολη τη συνέχιση της ανθρώπινης παρουσίας στον πυρηνικό σταθμό.

Ενώπιον διλημμάτων
Εάν η εκτίμηση των Αμερικανών είναι σωστή και οι Ιάπωνες έχουν όντως αποτύχει να διατηρήσουν την ψύξη των αποβλήτων κρατώντας τα καλυμμένα με νερό συνεχώς, τότε τα επίπεδα ραδιενέργειας στο χώρο θα μπορούσαν όχι μόνο να κάνουν δύσκολη την αποκατάσταση του προβλήματος στον αντιδραστήρα Νο.4 αλλά και να αποτρέψουν την όποια άλλη επισκευή στον όποιον άλλο αντιδραστήρα του σταθμού.

Στη χειρότερη δε περίπτωση, εκτιμούν οι ειδικοί, οι εργάτες θα αναγκαστούν να εκκενώσουν πλήρως το χώρο και τόσο οι ράβδοι όσο και οι δεξαμενές των αποβλήτων θα αφεθούν να λιώσουν απελευθερώνοντας ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες ραδιενέργειας.

Η κατάθεση του κ. Γιάζκο, περιέγραψε και το τρομερό δίλημμα ενώπιον του οποίου θα βρεθούν οι ιαπωνικές Αρχές: Είτε να εξακολουθήσουν να στέλνουν ανθρώπους στο μολυσμένο με ραδιενέργεια χώρο σε μια προσπάθεια να ανατρέψουν τα δεδομένα, είτε να προστατέψουν τους εργάτες αλλά να διακινδυνεύσουν το λιώσιμο των ράβδων και των αποβλήτων. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.