Οι Ισπανοί κατεβαίνουν στους δρόμους καθώς τα μέτρα της κυβέρνησης Θαπατέρο έχουν προκαλέσει την αντίδραση των συνδικάτων
O ΙΡΛΑΝΔΙΚΟΣ πυρετός, που ήρθε να προστεθεί στην ελληνική δημοσιονομική τραγωδία, έχει στριμώξει το ευρώ και την όλο και πιο σφιχτή ζώνη του στα σκοινιά του ρινγκ. Ολες μαζί οι δηλώσεις των αρμόδιων αξιωματούχων δεν αξίζουν ούτε ένα κοινό νόμισμα: το μήνυμα έρχεται από τον παγωμένο ευρωπαϊκό Βορρά, και λέει ότι λεφτά δεν υπάρχουν-τουλάχιστον όχι αρκετά για να σωθούν τα ακάθαρτα, παραταϊσμένα με χρέη, «ΡΙGS» του Νότου από τη χρεοκοπία που με λύσσα προδιαγράφουν οι αδηφάγες αγορές.
Ωστόσο όλοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι η μεγάλη μάχη επιβίωσης της Ενωμένης (στα χαρτιά, όχι στα ομόλογα) Ευρώπης θα δοθεί- ή, σωστότερα, ήδη δίνεται- στους προμαχώνες της Ισπανίας, έξω από τους οποίους βροντάνε κιόλας τα τηλεβόλα της διεθνούς κερδοσκοπίας. Τα κοράκια των αγορών κάνουν ήδη κύκλους πάνω από τη Μαδρίτη- και, όσο κι αν η ισπανική κυβέρνηση παριστάνει την άτρωτη, θυμίζει όλο και περισσότερο τον θρύλο του Ελ Σιντ. Αφού η οικονομία της, κάτω από την απαστράπτουσα πανοπλία, είναι στην πραγματικότητα βαριά τραυματισμένη, αν όχι ημιθανής.
Αν η Ισπανία πέσει, πέφτει και η ευρωζώνη. Η οικονομία της αντιστοιχεί στο 11% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ όλα μαζί τα υπόλοιπα «γουρούνια» του Νότου (Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία) ίσα ίσα φθάνουν το 6%. Εκεί έχει σκαφθεί το μεγάλο χαράκωμα: αν και η Μαδρίτη συρθεί στον μηχανισμό στήριξης, θα στραγγίξει τα κονδύλια που οι Ευρωπαίοι αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν δεσμεύσει- θέτοντας σε κίνδυνο το ευρώ.
Η Ισπανία χρειάζεται να δανειστεί από τις αγορές τουλάχιστον 9 δισ. ως το τέλος του χρόνου, 90 δισ. το 2011, και 300, ίσως ακόμη και 400 δισ. ευρώ την ερχόμενη τριετία. Μόνο το 2011 η Μαδρίτη πρέπει να αναχρηματοδοτήσει χρέος ύψους 192 δισ. ευρώ- τη στιγμή που η οικονομία της παραμένει στάσιμη και τίποτε δεν αποκλείει να ξανακυλήσει στην ύφεση μέσα στο επόμενο έτος.
Η κυβέρνησή της αισιοδοξεί ότι παρά τη νέα δέσμη μέτρων λιτότητας η χώρα θα έχει ανάπτυξη 1,3% του χρόνου, αλλά το ΔΝΤ κάνει λόγο για ανάπτυξη το πολύ 0,5% το 2011. Και οι αγορές οσμίζονται την ανάγκη: στις αρχές της εβδομάδας η ισπανική κυβέρνηση δανείστηκε 5 δισ. ευρώ με έντοκα γραμμάτια 12μηνης και 18μηνης διάρκειας, καταβάλλοντας υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με μόλις έναν μήνα (αλλά τι μήνα!) πριν.
Το spread στα 10ετή ισπανικά ομόλογα έφθασε την Τετάρτη τις 250 μονάδες βάσης, σημειώνοντας νέο ρεκόρ δεκαετίας.
Από τον Ιούνιο ήδη έχουν περικοπεί κατά 5% οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων.
Αυξήθηκε επίσης ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για όσους έχουν εισόδημα άνω των 120.000
ευρώ και κατά 2 μονάδες για τους άνω των 175.000 ευρώ. Το σημαντικότερο όμως είναι πως ο «δρακόντειος» προϋπολογισμός προβλέπει ότι οι 17 περιφερειακές κυβερνήσεις της χώρας πρέπει να προβούν σε τεράστιες περικοπές στο κόστος λειτουργίας σχολείων, πανεπιστημίων, νοσοκομείων και γενικότερα στις κοινωνικές και υγειονομικές παροχές. Οι περιφερειακές κυβερνήσεις, τόσο σημαντικές για την εθνοτικά και πολιτιστικά κατακερματισμένη Ισπανία, έχουν σωρεύσει μόνες τους χρέη 150 δισ. ευρώ. Στόχος όλων αυτών; Να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 6% του ΑΕΠ, από 11% που έφθασε πέρυσι.
Οσο για την... απαραίτητη ασφαλιστική μεταρρύθμιση, συναντά μεν την οργανωμένη αντίσταση των εργατικών συνδικάτων, που πραγματοποίησαν πριν από λίγο καιρό την πρώτη γενική απεργία εδώ και οκτώ χρόνια, αλλά κάθε άλλο παρά έχει εγκαταλειφθεί από το κυβερνών ΡSΟΕ.
Στο μεταξύ όμως η οικονομική κρίση έχει σαρώσει ήδη για τα καλά την κοινωνία. Η ανεργία φθάνει επισήμως το 20%, η νεανική το 35%. Πάνω από το 30% των ξένων εργατών είναι άνεργοι, καθώς ο οικοδομικός κλάδος- η ατμομηχανή της ανάπτυξης των τελευταίων ετών - έχει παγώσει. Η όμορφη ισπανική επαρχία, πόλος έλξης τόσων εκατομμυρίων τουριστών από τον Βορρά, είναι κατάστικτη από ενάμισι εκατομμύριο γιαπιά και ημιτελείς κατοικίες. Η «φούσκα» των ακινήτων σπάει- και αυτό έχει άμεσες επιπτώσεις «α λα Ιρλανδία» για τις ισπανικές τράπεζες, οι οποίες σύμφωνα με τα πρόσφατα stress tests θα χρειαστούν 22 δισ. ευρώ για να καλύψουν τις απώλειές τους μόνο από τον συγκεκριμένο κλάδο. Η Τράπεζα της Ισπανίας ανέφερε πρόσφατα ότι το 37% των δανείων του κατασκευαστικού κλάδου και της αγοράς ακινήτων, ύψους 165 δισ. ευρώ, είναι «προβληματικά».
Στις τράπεζες λοιπόν θα κριθεί - δυστυχώς- και αυτό το άγριο παιχνίδι. Θα αντέξουν την πίεση ή θα καταρρεύσουν σαν τις ιρλανδικές από το ωστικό κύμα της σκασμένης φούσκας ακινήτων; Οι ισπανικές τράπεζες κατέχουν περίπου 203 δισ. ευρώ του δημοσίου χρέους της χώρας και άλλα 78 δισ. ευρώ δυνάμει «τοξικών» πορτογαλικών ομολόγων. Συνολικά δε η Ισπανία χρωστά στις ξένες τράπεζες 877 δισ. δολάριαεκ των οποίων τα 182 σε γερμανικές, τα 162 σε γαλλικές, τα 111 σε βρετανικές και τα 73 σε ολλανδικές.
Για τη γερμανική κυβέρνηση και τους άλλους «σκληρούς» του Βορρά, η μόνη απάντηση στο πρόβλη μα του ισπανού «μεγάλου ασθενούς» είναι η παραδοσιακή κομπογιαννίτικη συνταγή της αφαίμαξης, την οποία ήδη εφαρμόζουν στους υπόλοιπους καταχρεωμένους αρρώστους του Νότου: δένεις καλά το θύμα στο κρεβάτι και το «ματώνεις», με νυστέρι και σακοράφα, ώσπου να αναρρώσει- ή, το συνηθέστερο, να πεθάνει. Βδέλλες δεν χρειάζονται: τον ρόλο αυτόν έχουν ήδη αναλάβει, αυτεπαγγέλτως, οι αγορές...
Ο ΘΑΠΑΤΕΡΟ ΜΕ ΤΟ... ΛΟΥΓΚΕΡ ΣΤΟΝ ΚΡΟΤΑΦΟ
ΤΟ ΒΗΜΑ
.jpg)
