Προβληματισμός για τη συμφωνία Τουρκίας- Ιράν- Βραζιλίας για ουράνιο και πυρηνικά καύσιμα

 Τον έντονο προβληματισμό της διεθνούς κοινής γνώμης και ιδιαίτερα της δύσης προκαλεί η συμφωνία μεταξύ Τουρκίας- Ιράν και Βραζιλίας που αφορά σε πρόγραμμα ανταλλαγής ελαφρώς εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου με υψηλά εμπλουτισμένο πυρηνικό καύσιμο, η επεξεργασία του οποίου θα γίνει στην Τουρκία. Ο λόγος είναι ότι τα 1200 κιλά ελαφρά εμπλουτισμένου ουρανίου που θα μεταφέρει στην Τουρκία το Ιράν είναι αρκετά για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.  

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η συμφωνία, που υπεγράφη από τους υπουργούς εξωτερικών των τριών κρατών, παρουσία του Ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ, του βραζιλιάνου ομολόγου του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Ιράν θα μεταφέρει στην Τουρκία 1.200 κιλά ελαφρά εμπλουτισμένου ουρανίου και θα λάβει πυρηνικό καύσιμο για τον ερευνητικό αντιδραστήρα που διαθέτει στην Τεχεράνη.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, η Τουρκία θα είναι ο τόπος που θα αποθηκευτεί το ελαφρώς εμπλουτισμένο ιρανικό ουράνιο. Η Άγκυρα ανέφερε οτι μέσα στην εβδομάδα θα ενημερωθεί η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) για τη συμφωνία. Η ποσότητα της ανταλλαγής είναι 1.200 κιλά, ιρανικού εμπλουτισμένου κατά 3,5% ουρανίου.

Η ΙΑΕΑ θα ενημερώσει την ομάδα της Βιέννης (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία) για την προσφορά αυτή.

"Το μπαλάκι είναι τώρα στο γήπεδο" των μεγάλων δυτικών δυνάμεων, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών μετά την ανακοίνωση της προσφοράς αυτής που έχει στόχο να εκτονώσει την κρίση μεταξύ της Τεχεράνης και της διεθνούς κοινότητας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Αναφερόμενος στην ανταλλαγή ο κ. Μεχμανπαράστ τόνισε:
"Ελπίζουμε η άλλη πλευρά να δεχτεί την προσφορά αυτή. Ο τόπος της αποθήκευσης του ιρανικού ουρανίου θα είναι στην Τουρκία υπό την επίβλεψη του Ιράν και της ΙΑΕΑ".

Όπως προβλέπει η συμφωνία, το Ιράν θα στείλει στην Τουρκία ουράνιο μέσα σε διάστημα ενός μηνός, ενώ η υιοθέτηση της κοινής αυτής πρότασης από τις τρεις χώρες που εισηγείται την ανταλλαγή πυρηνικού καυσίμου στην Τουρκία, έχει στόχο να κατευνάσει τις διεθνείς ανησυχίες για τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Ισλαμικής Δημοκρατίας και να αποτρέψει την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης.

Μάλιστα, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωσε μετά την υπογραφή της συμφωνίας στην Τεχεράνη ότι οι κυρώσεις σε βάρος του Ιράν που συζητούνται στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δεν είναι πλέον αναγκαίες.

Στην Μπραζίλια, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ,μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο δήλωσε ότι η συμφωνία που υπεγράφη σήμερα μεταξύ Ιράν, Βραζιλίας και Τουρκίας αποτελεί "μία νίκη της διπλωματίας".

Την ίδια ώρα στην Τεχεράνη ο υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας Σέλσο Αμορίμ δήλωσε ότι "η συμφωνία αυτή δείχνει πως υπάρχει ακόμη χρόνος για διπλωματικές προσπάθειες και διαπραγματεύσεις".

"Πρέπει να καλλιεργηθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στο Ιράν, τη διεθνή κοινότητα και την ομάδα των 5+1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία, που είναι βασικός συνομιλητής της Τεχεράνης στο θέμα των πυρηνικών)", επισήμανε ο Ιρανός εκπρόσωπος.

Ακόμη, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, λίγη ώρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας υποστήριξε πως η χώρα του θα συνεχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο κατά 20% στο έδαφός της, γεγονός που είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση της δύσης.

Επιφυλακτική η Διεθνής κοινότητα

Η συμφωνία έχει προκαλέσει τον προβληματισμό των χωρών  της δύσης, δεδομένου ότι υποψιάζονται πως το Ιράν θέλει να κατασκευάσει ατομικά όπλα υπό την συγκάλυψη ενός πυρηνικού προγράμματος για ειρηνικούς σκοπούς.

H συμφωνία που ολοκληρώθηκε σήμερα στην Τεχεράνη και αφορά πρόγραμμα ανταλλαγής ελαφρώς εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου με υψηλά εμπλουτισμένο πυρηνικό καύσιμο, η επεξεργασία του οποίου θα γίνει στην Τουρκία, "δεν απαντά σε όλες τις ανησυχίες" της διεθνούς κοινότητας, δήλωσε σήμερα εκπρόσωπος της επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, της Κάθριν Αστον.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας που έγινε σήμερα ίσως "αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση".

"Η θέση μας δεν έχει αλλάξει. Ανησυχούμε πολύ από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και η χώρα αυτή πρέπει να καθησυχάσει την διεθνή κοινότητα αναφορικά με τις προθέσεις της για το πρόγραμμά της".   Χέρμαν Βαν Ρόμπει

Στο Βερολίνο, ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Κρίστοφ Στέεγκμανς δήλωσε ότι η κυβέρνηση της χώρας του εκτιμάει ότι καμία συμφωνία δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτή με την Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας(IAEA). Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ Αντρέας Πέσκε έκανε έκκληση στο Ιράν να σεβαστεί τις υποχρεώσεις του απέναντι στην ΙΑΕΑ και ζήτησε "διαφάνεια" στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Από την πλευρά του ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Μπερνάρ Κουσνέρ δήλωσε ότι αρμόδια να απαντήσει στη συμφωνία Ιράν-Βραζιλίας-Τουρκίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είναι η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, σημείωσε, ότι έχει σημειωθεί "πρόοδος" στο θέμα της επιβολής νέων κυρώσεων από τον ΟΗΕ, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την συμφωνία.

"Χαιρετίζουμε τη συμφωνία" και "την επιμονή με την οποία οι Τούρκοι και Βραζιλιάνοι φίλοι μας προχώρησαν σε αυτές τις διαδικασίες. "Είναι πάντα καλά να μιλάς, είναι όμως καλύτερα να ακούς", πρόσθεσε.

Στο Παρίσι, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μπερνάρ Βαλερό δήλωσε ότι η συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Ιράν, Βραζιλίας και Τουρκίας δεν ρυθμίζει το πρόβλημα που υπάρχει σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. "Μία λύση στο θέμα του(ερευνητικού αντιδραστήρα του Ιράν)TRR, δεν διευθετεί με κανένα τρόπο το πρόβλημα που υπάρχει από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα".

Ως εν δυνάμει καλή εξέλιξη χαρακτήρισε την υπογραφή της συμφωνίας και ο ανώτατος αξιωματικός του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού  Τζέιμς Σταυρίδης, ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη που δήλωσε ότι η συμφωνία που αναφέρθηκε ότι υπεγράφη αποτελεί ένα "παράδειγμα αυτού για το οποίο όλοι ελπίζουμε, που είναι ένα διπλωματικό σύστημα το οποίο ενθαρρύνει την καλή συμπεριφορά από την πλευρά του ιρανικού καθεστώτος".

Αλλά πρόσθεσε: "Προφανώς έχουμε να διανύσουμε ακόμη μίλια".

Απαντώντας σε αυτά τα σενάρια, από τη Μαδρίτη, σύμβουλος του προέδρου της Βραζιλίας απέρριψε τις επικρίσεις του Ισραήλ το οποίο κατηγόρησε το Ιράν ότι παραπλάνησε την Βραζιλία και την Τουρκία για την υπογραφή της συμφωνίας ανταλλαγής ουρανίου με πυρηνικά καύσιμα. "Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να λέει ότι θέλει, αλλά είναι η πρώτη φορά που το Ιράν αποδέχεται του πυρηνικό του καύσιμο να αποστέλλεται σε τρίτη χώρα για ανταλλαγή με εμπλουτισμένο ουράνιο" ,ανέφερε ο σύμβουλος.

ΠΗΓΗ: ΝΕΤ- ΑΠΕ/ΜΠΕ