Αφησε μια λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα στη Σουηδία και σήμερα ο Νίκος Πανδής διευθύνει το μοναδικό τμήμα ογκολογικής γενετικής στη χώρα, το οποίο ίδρυσε το 1996, παλεύοντας όμως περισσότερο με την κοντόφθαλμη γραφειοκρατία του ΕΣΥ.
Το επιστημονικό έργο του είναι υψηλοτάτου επιπέδου με πολλές πρωτότυπες διεθνείς δημοσιεύσεις και έχει συμβάλει όσο λίγοι στην ανάπτυξη της ογκολογικής γενετικής διεθνώς.
Διακρίσεις. Η αναγνώριση του ερευνητικού έργου του Νίκου Πανδή έχει οδηγήσει στην απονομή 4 διεθνών βραβείων και ενός ελληνικού.Συνέβαλε στην εξερεύνηση της αλληλουχίας της αλυσίδας του DNA, βρίσκοντας τη θέση γονιδίων (σε προκαρκινικά στάδια διαφόρων τύπων καρκίνου) με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον σχεδιασμό και το μέλλον των θεραπειών, για εκατομμύρια καρκινοπαθείς σε όλο τον κόσμο.
Ο καθηγητής Νίκος Πανδής, από τη Λευκίμμη Κέρκυρας, άφησε μια λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα στη Σουηδία και ανταποκρίθηκε στο «κάλεσμα της πατρίδας», να εργασθεί στην Ελλάδα ως διευθυντής στο τμήμα γενετικής του μεγαλύτερου αντικαρκινικού νοσοκομείου, « Αγ. Σάββας», του μοναδικού τμήματος ογκολογικής γενετικής στη χώρα, το οποίο ίδρυσε ο ίδιος το 1996.
Δραστηριοποιημένος έντονα στα κοινά ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια, υπήρξε από τους πρωτοστάτες του αντιδικτατορικού αγώνα, στα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου, ενώ συμμετείχε στην Επιτροπή, με πρόεδρο τον καθηγητή των Πανεπιστημίων Αθηνών και Χάρβαρντ Φώτη Καφάτο, που συνέταξε τον πρώτο μεταπολιτευτικό «Καταστατικό Χάρτη της Ανωτάτης Παιδείας».
Σήμερα στο εργαστήριό του στον «Αγιο Σάββα», μόνιμο πρόβλημα είναι η στοιχειώδης στελέχωση με συνεργάτες βοηθούς και ο εξοπλισμός, που παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις. Από καιρό έχει ζητήσει την αγορά ενός «αναλυτή αλληλουχιών του DNA» (Sequencer), που μπορεί να χρησιμεύσει στην πρόληψη του κληρονομικού καρκίνου, όπως αυτών του μαστού, των ωοθηκών, του παχέος εντέρου, του θυρεοειδούς κ.ά., στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα, στον μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου κ.ά.
Από την Κίνα ως τον Αμαζόνιο
Η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που οι εξετάσεις αυτές δεν γίνονται σε δημόσια νοσοκομεία, παρά μόνον από ιδιώτες και ενώ υπάρχει η τεχνογνωσία δεν εξασφαλίζεται ο στοιχειώδης εξοπλισμός. Οι εξετάσεις, για παράδειγμα, για τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών στον ιδιωτικό τομέα κοστίζουν 1.500-2.000 ευρώ, ενώ το πραγματικό κόστος είναι περίπου 700 ευρώ. Και το σημαντικότερο, ένα μέρος της συνολικής δαπάνης για τις εξετάσεις αυτές διαφεύγει στο εξωτερικό, καθώς αρκετά εργαστήρια δεν έχουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και λειτουργούν ως «μεταπράτες».
Με τις εξετάσεις αυτές μπορεί να μειωθεί σημαντικά το κόστος ορισμένων θεραπειών. Για παράδειγμα, στον μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου, σύμφωνα με την «Αμερικανική Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων», χορηγείται γενική αγωγή κόστους 70.000$ ανά ασθενή, ενώ με την κατάλληλη γενετική εξέταση, η οποία κοστίζει μόλις 10 ευρώ (!), η αγωγή είναι ειδική και το κόστος περιορίζεται στις 20.000$! Περιορίζεται δηλαδή η δαπάνη της θεραπείας με πανάκριβα φάρμακα σχεδόν στο 1/3!
Ταυτόχρονα, η αγωγή ως ειδική είναι πιο αποτελεσματική και με μικρότερη τοξικότητα. Είναι προφανής τόσο η ωφέλεια στην αντιμετώπιση του ασθενούς όσο και ο σημαντικός περιορισμός της δαπάνης.
«Συντρίβεσαι καθημερινά όταν ξέρεις τι όφελος έχουν οι ασθενείς με καρκίνο από τις γενετικές εξετάσεις και αυτές να αγνοούνται συστηματικά», υπογραμμίζει ο Νίκος Πανδής αναφερόμενος σε όσα δεν μπορεί να προσφέρει, αν και θα ήθελε, και οι ανάγκες το απαιτούν. «To 2010, όταν έχουν δοθεί βραβεία Νόμπελ για τα ογκογονίδια, όταν στο εξωτερικό υπάρχουν τμήματα με 80 και 150 άτομα προσωπικό, δεν είναι δυνατόν εμείς να είμαστε 3 επιστήμονες και ενάμισης τεχνολόγος! Είναι λογικό να ζητάμε εμείς και οι ιατροί της χώρας να αυξήσουμε τις εξετάσεις που κάνουμε και να μας αγνοούν; Η πολιτεία το μοναδικό τμήμα ογκολογικής γενετικής στη χώρα να το έχει στα «αζήτητα»; Τα νοσοκομεία δεν είναι παπουτσάδικα και η μείωση των δαπανών δεν γίνεται με τον ίδιο τρόπο όταν παίζεις με τον πόνο και τον θάνατο. Αν σώζεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας σώζεται από το φιλότιμο γιατρών και νοσηλευτών και όχι από την πολιτεία. Οι κυβερνήσεις, που συνεχώς μιλούν για πιράνχας ή μαύρες τρύπες στην Υγεία, ας δουν πώς οι εκάστοτε κομματικοί τους εκπρόσωποι στα νοσοκομεία (πρόεδροι, αντιπρόεδροι) διαχειρίζονται τα λεφτά που σπαταλιούνται. Ο πρωθυπουργός μιλάει, και σωστά, για τη σημασία της πληροφορικής, αγνοεί άραγε για το πού κινείται η γενετική παγκοσμίως; Δεν ξέρει ότι συναγωνίζεται στις επενδύσεις διεθνώς τη Silicon Valley;».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
jkritikos@pegasus.gr
jkritikos@pegasus.gr
