Δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά ποντίκια από δύο πατέρες

Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν, με τη βοήθεια της τεχνολογίας των βλαστικών κυττάρων, να δημιουργήσουν ποντίκια από δύο πατέρες, ένα επίτευγμα που καθίσταται για πρώτη φορά εφικτό σε κάποιο είδος θηλαστικού. Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει στη διατήρηση ειδών υπό εξαφάνιση, να βελτιώσει την καλλιέργεια νέων φυτών και την αναπαραγωγή νέων ζώων, καθώς επίσης να βελτιώσει την τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στους ανθρώπους. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, κάποια στιγμή η τεχνική να αξιοποιηθεί από ζευγάρια ατόμων του ίδιου φύλου, προκειμένου να αποκτήσουν παιδιά με το δικό τους γενετικό υλικό.

Οι ερευνητές, υπό τον Ρίτσαρντ Μπέρινγκερ του Κέντρου Καρκίνου Άντερσον του πανεπιστημίου του Τέξας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Biology of Reproduction» της Εταιρίας για την Μελέτη της Αναπαραγωγής, μπόρεσαν να «χειραγωγήσουν» κατάλληλα τα κύτταρα του εμβρύου ενός αρσενικού πειραματόζωου (με χρωμόσωμα ΧΥ), ώστε να παράγουν μια νέα γραμμή πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα είναι ενήλικα κύτταρα, τα οποία έχουν υποστεί γενετικό αναπρογραμματισμό, ώστε να εισέλθουν σε φάση ανάλογη με τα εμβρυικά βλαστικά κύτταρα.

Στη συνέχεια, μερικά (περίπου το 1%) από αυτά τα πολυδύναμα κύτταρα που αναπτύχθηκαν αυθόρμητα από αυτή τη νέα κυτταρική γραμμή, έχασαν το χρωμόσωμα Υ, μετατρεπόμενα σε κύτταρα ΧΟ. Αυτά τα κύτταρα ΧΟ τοποθετήθηκαν σε βλαστοκύστες από θηλυκό ποντίκι-δωρητή. Σε επόμενο στάδιο, οι βλαστοκύστες μεταφυτεύτηκαν σε υποκατάστατες μητέρες που γέννησαν θηλυκά ποντικάκια «χίμαιρες» με χρωμοσώματα Χο/ΧΧ, που περιλάμβαναν ένα χρωμόσωμα Χ από το αρχικό αρσενικό ποντίκι. Αυτές οι θηλυκές «χίμαιρες» μεγάλωσαν και αργότερα ζευγάρωσαν με άλλα κανονικά αρσενικά ποντίκια. Τα παιδιά τους, τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά, είχαν γενετικό υλικό από δύο πατέρες.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι, με μια παραλλαγή της παραπάνω τεχνικής, «είναι επίσης δυνατό να δημιουργηθούν βιώσιμα αρσενικά και θηλυκά ποντίκια από δύο μητέρες». Θα ήταν επίσης δυνατό ένα αρσενικό να παράγει τόσο σπέρμα, όσο και ωάρια, ώστε να αυτό-γονιμοποιηθεί, χωρίς την ανάγκη σεξ, κάτι που μπορεί να αποβεί χρήσιμο, κατά τους επιστήμονες, στις περιπτώσεις όπου δεν έχουν απομείνει θηλυκά κάποιου είδους. Προηγούμενες έρευνες είχαν πετύχει να δημιουργήσουν ποντίκια χωρίς καθόλου πατέρα, καθώς και ποντίκια από δύο μητέρες.

Στο μέλλον, ίσως καταστεί εφικτή η δημιουργία ανθρωπίνων ωοκυττάρων στο εργαστήριο από αρσενικά πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Πάντως, ο Μπέρινγκερ διευκρίνισε ότι ανάλογα πειράματα με ανθρώπους θα αργήσουν πολύ ακόμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η «χειραγώγηση» ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων χρειάζεται ακόμα πολλές βελτιώσεις.

Πηγές: ΑΠΕ/ΜΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο