Πηγή: Bankingnews
Ο Carlo Cottarelli ξαναχτυπά. Μετά το καμπανάκι κινδύνου που έκρουσε στις επτά πλουσιότερες οικονομίες του κόσμου ο επικεφαλής δημοσιονομικών ζητημάτων του ΔΝΤ, τώρα δίνει συνέχεια. Η έκθεσή του με τίτλο “Default in Today's Advanced Economies: Unnecessary, Undesirable, and Unlikely” δείχνει το νέο σενάριο καταστροφής. Σήμα κατατεθέν του, σύμφωνα με τον Cottarelli, η υπέρβαση των 1.000 μονάδων βάσης στα spread των κρατικών ομολόγων.
Φυσικά, η πτώχευση σε μια δυτική οικονομία είναι ανεπιθύμητη και αχρείαστη, όπως άλλωστε διατείνεται και ο τίτλος της έκθεσης, δεν είναι όμως κατηγορηματικά απίθανη αν το spread των κρατικών ομολόγων της χώρας εκτιναχθεί σε τετραψήφιο νούμερο. Αυτό θεωρεί ο Carlo Cottarelli ως κριτήριο.
Με τον αριθμό 1.000 στις μονάδες βάσεις του spread έχει φλερτάρει πολλάκις η Ελλάδα. Τώρα κυμαίνεται στις 920 μονάδες βάσης. Ο ισχυρισμός του Cottarelli έχει να κάνει με ιστορικά κριτήρια. Πρόκειται, σύμφωνα με τον οικονομολόγο για μια ικανή αλλά -ευτυχώς- όχι αναγκαία συνθήκη για να επέλθει η κατάρρευση.
Τη διετία 1991-1992 σε 36 περιπτώσεις κινδύνευσαν χώρες παγκοσμίως να έχουν spread άνω των 1.000 μονάδων βάσης. Σε επτά, όχι λίγες, από τις περιπτώσεις οι χώρες οδηγήθηκαν σε εξωτερική βοήθεια για τη ρύθμιση των δημοσιονομικών τους δεδομένων. Στις υπόλοιπες 29 περιπτώσεις το spread του επιτοκίου παρέμεινε για 2-3 εβδομάδες πάνω από τις 1.000 μονάδες και στις υπόλοιπες υποχώρησε. Το ποσοστό όμως 7 στις 36 είναι αρκετά υψηλό για να αναπτύξει κανείς μια υπόθεση εργασίας.
Εν ολίγοις, bloggers της Wall Street που υιοθετούν τους φόβους χρεοκοπίας του Cottarelli “βλέπουν” πιθανότητα μία στις πέντε (20%) για να χρεοκοπήσει η χώρα που το spread της θα ξεπεράσει τις 1.000 μονάδες βάσης. Η Ελλάδα απέχει μόλις 80 μονάδες βάσης. Με την τάση μείωσης της απόδοσης του γερμανικού ομολόγου που είναι ομόλογο αναφοράς (benchmark bond), η οποία διαφαίνεται, η υπόθεση εργασίας τείνει να επαληθευτεί. Η τελευταία -προ δύο εβδομάδων- εκτίμηση του κέντρου αναλύσεων CMA για την Ελλάδα έδινε πιθανότητα χρεοκοπίας άνω του 52%. Τι συμπέρασμα βγάζουμε;
Ο Carlo Cottarelli πάντως, ενισχύει τους φόβους αναφέροντας ονομαστικά την Ελλάδα στην έκθεσή του ως χώρα που πλησιάζει στο να επιβεβαιώσει τη θεωρία του. Ο Ιταλός οικονομολόγος αναφέρει επίσης την Ιρλανδία. Το ομόλογό της μπορεί μόλις να ξεπέρασε τις 300 μονάδες βάσης, ωστόσο ο Cottarelli στέκεται στην αδήριτη ανάγκη του τραπεζικού συστήματος της χώρας να στηριχθεί και εκτιμά ότι πρόκειται για παράγοντα που ενδέχεται να οδηγήσει στην κατάρρευση. Εξάλλου, “τα δημοσιονομικά στοιχεία της περιφέρειας της ευρωζώνης έχουν επιδεινωθεί σταδιακά”, όπως αναφέρει ο ίδιος. Και προσθέτει: “το ρίσκο της αναδόμησης της οικονομίας μέσω του δανεισμού έχει σημαντικά υπερεκτιμηθεί”. Ωστόσο, υπογραμμίζει πως η συχνότητα βίαιων φοβικών αντιδράσεων των χρηματαγορών έχει αυξηθεί σημαντικά στις μέρες μας.
Επιστρέφουμε στα ιστορικά στοιχεία. Χώρες που το spread του κρατικού ομολόγου τους ξεπέρασε τις 1.000 μονάδες βάσεις χρειάστηκαν οικονομική βοήθεια, ανάλογη με αυτή που δέχτηκε η Ελλάδα. Το Μεξικό του 1994-95, η Κορέα του 1997, η Βραζιλία του 1998,1999 και 2002 και η Τουρκία του 2000-01 αποτελούν παραδείγματα προς αποφυγή. Η Τουρκία χρειάστηκε επέμβαση του ΔΝΤ και λήψη δανείου, η εκταμίευση δόσεων του οποίου ολοκληρώθηκε μόλις στα τέλη του φετινού Απριλίου.
Ο Cottarelli στέκεται στην περίπτωση της Βραζιλίας του 2002. Η χώρα διατεινόταν την επιτακτική ανάγκη για οικονομική στήριξη από τη διεθνή κοινότητα. Η τότε κυβέρνηση προέβη σε αλλεπάλληλες δημοσιονομικές προσαρμογές και επώδυνα μέτρα. Το spread άγγιξε τις 2.000 μονάδες βάσης και τότε η οικονομία κατέρρευσε. Η βοήθεια ήρθε και το spread υποχώρησε στις 500 μονάδες βάσης στα τέλη του 2003, σαν απαρχή της περαιτέρω αποκλιμάκωσής του. Η χώρα μπόρεσε να ξαναβγεί στις αγορές να δανειστεί μόλις αφαίρεσε από πάνω της τη... ρετσινιά του τετραψήφιου spread.
Η αύξηση του spread, ασφαλώς, αν το δει κανείς με όρους αυστηρής θεωρητικής οικονομίας, αυτό ακριβώς υποδεικνύουν: την αυξημένη πιθανότητα, δηλαδή, χρεοκοπίας μιας χώρας. Σημειολογικά όμως, από το πρίσμα που το κοιτά ως ένα σημείο ο Cottarelli, η... βόμβα εκρήγνυται μόλις ξεπεραστεί το όριο των 1.000 μονάδων βάσης. Η εκτίμησή του ωστόσο είναι ότι μια στάση πληρωμών σε χώρα εντός ευρωζώνης, ακόμα κι αν υποδεικνύεται από τα καθαρά οικονομικά δεδομένα, παραδείγματος χάριν, το απλό, τα έσοδα να μην φτάνουν για τις υποχρεώσεις σε έξοδα, είναι δύσκολο να αποτελέσει πραγματικότητα λόγω της συνεχούς παρέμβασης της Ε.Ε., της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που έχει αποκτήσει πλέον περισσότερο ενεργό ρόλο στο σύγχρονο ευρωπαϊκό οικονομικό γίγνεσθαι και κατ' επέκτασιν της Fed, που επηρεάζει τη σχέση ευρώ – δολαρίου.
Κώστας Βορίλας
www.bankingnews.gr
www.bankingnews.gr
