View Larger Map
Η Χειμάρρα στην ιστορική της διαδρομή υπήρξε μόνιμος στόχος του αλβανικού εθνικισμού, καθώς συγκέντρωνε στα επτά χωριά της –πόλη της Χειμάρρας, Δρυμάδες, Παλάσα, Πηλιούρι, Κηπαρό, Βούνο– τον πιο μαχητικό πυρήνα του Ελληνισμού με ισχυρή αυτονομιστική συνείδηση.
Ο Ενβέρ Χότζα, όταν το 1946-1947 καθόρισε τις μειονοτικές ζώνες στις οποίες οι εκεί Ελληνες τύγχαναν κάποιων προνομίων –με την πάροδο του χρόνο αυτά περιορίστηκαν–, άφησε εκτός τη Χειμάρρα μολονότι αριθμούσε τότε γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες ομογενείς. Σήμερα έχουν απομείνει γύρω στις τρεις χιλιάδες στα τρία πρώτα χωριά.
Το έκανε για να αποκόψει πλήρως από τον μειονοτικό κορμό του Νότου το πιο δραστήριο κομμάτι του Ελληνισμού, αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: να τιμωρήσει του Χειμαρριώτες οι οποίοι, στις βουλευτικές εκλογές που οργάνωσε το 1945 μόλις ανήλθε στην εξουσία, δεν του έδωσαν ούτε μία ψήφο! Ταυτόχρονα μετέφερε οικογένειες Λιάπηδων και τις εγκατέστησε στην περιοχή, με στόχο τη βαθμιαία αλλοίωση της εθνοτικής σύνθεσης του πληθυσμού, γεγονός που τροφοδότησε μίσος και αντιπαράθεση μεταξύ Αλβανών και Ομογένειας, η οποία υπέστη σκληρούς διωγμούς.
Με την κατάρρευση του καθεστώτος στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όπως και οι άλλοι Ελληνες του Νότου, οι Χειμαρριώτες μετανάστευσαν στη μεγάλη τους πλειονότητα στην Ελλάδα εγκαταλείποντας πίσω τους τις περιουσίες τις οποίες αγόρασαν ή καταπάτησαν Αλβανοί που κατέφθασαν από τον Βορρά αναζητώντας καλύτερη τύχη στα εύφορα παράλια. Κατά μερικούς, τα μετα-χοτζικά Τίρανα ενεθάρρυναν ή και ενίσχυσαν την κάθοδο Λιάπηδων στην περιοχή, με απώτερους στόχους.
Και ενώ η ένταση για τα εθνοτικά σοβεί ιστορικά, ήρθε το περιουσιακό, η επιστροφή δηλαδή της γης –την οποία είχε κρατικοποιήσει το καθεστώς Χότζα– στους νόμιμους δικαιούχους, να οξύνει τα πνεύματα.
Μεθοδεύσεις
Οι ομογενείς καταγγέλλουν μεθοδεύσεις στην όλη διαδικασία με στόχο να υφαρπάξουν οι Αλβανοί ή και το ίδιο το κράτος τις περιουσίες τους. Αναφέρουν ως διαδεδομένο το φαινόμενο Αλβανών που διεκδικούν με αμφιβόλου γνησιότητας προπολεμικά έγγραφα περιουσίες οι οποίες είναι γνωστό στις τοπικές κοινωνίες ότι ήταν ιδιοκτησίες Ελλήνων και επομένως ανήκουν δικαιωματικά στους απογόνους τους.
Μάλιστα, κάνουν λόγο για καταπατήσεις γης Ελλήνων που έχουν μεταναστεύσει, εκβιασμούς και απειλές, ώστε να αναγκαστούν να τους παραχωρήσουν οικόπεδα και κτίσματα. Εμπλέκουν σε έκνομες δραστηριότητες και το ίδιο το κράτος, το οποίο ισχυρίζονται ότι επιχειρεί να ελέγξει περιουσίες της Εκκλησίας ή και των κοινοτήτων που είχε κολεκτιβοποιήσει το καθεστώς του Χότζα.
Κατά τους ομογενείς, όλα αυτά έχουν στόχο την εκδίωξή τους από τις πατρογονικές τους εστίες και τον αφελληνισμό της Χειμάρρας, του προπύργιου, όπως τη θεωρούν, του Ελληνισμού της Αλβανίας.
Υπάρχει βέβαια και η άλλη, η καθαρά οικονομικού χαρακτήρα εκδοχή, που έχει να κάνει με τη σχεδιαζόμενη τουριστική ανάπτυξη της πανέμορφης περιοχής.
Η Χειμάρρα αποτελεί το τουριστικό φιλέτο της Αλβανίας και έλκει το αυξημένο ενδιαφέρον αλβανικών και ιταλικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται με όλα τα μέσα για την αγορά και αξιοποίηση εκτάσεων στα μαγευτικά παράλια τα οποία παραδοσιακά ανήκαν σε Ελληνες.
Το ιδιοκτησιακό αποτελεί τούτη την εποχή ζέον πρόβλημα για ολόκληρη την Αλβανία, όμως στην περιοχή της Χειμάρρας, αναμειγνυόμενο με το βαρύ ιστορικό φορτίο και τη χρόνια καχυποψία, τείνει να αποκτήσει εκρηκτικές εθνοτικές διαστάσεις, οι οποίες αγγίζουν και το εσωτερικό της ίδιας της ελληνικής μειονότητας.
Επ’ αυτού, συχνά ο Τύπος των Τιράνων κατηγορεί στελέχη της Ομογένειας ότι υποκινούν σκοπίμως εθνοτικούς θορύβους για να καλύψουν περιουσιακές επιδιώξεις τους.
.jpg)
