Αίγυπτος, Τυνησία, Αλβανία; |
Οι αιματηρές διαδηλώσεις ήρθαν να προστεθούν στην κακή οικονομική κατάσταση, την αδιαλλαξία της κυβέρνησης και την αμφισβήτησή της από την αντιπολίτευση, δυναμιτίζοντας το κλίμα
Το ρεύμα αμφισβήτησης και ανατροπής που ξεκίνησε στη Βόρεια Αφρική με την ανατροπή του Μπεν Αλι δεν δείχνει να μεταδίδεται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, σε όλη του την ένταση στη γειτονική μας χώρα. Παρά τους φόβους για νέο κύκλο βίας και την αρνητική στάση του πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα, η προχθεσινή διαδήλωση της αντιπολίτευσης κύλησε ομαλά, χωρίς θύματα και χωρίς προβοκάτσιες. Φαίνεται πως οι πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς όλες τις κατευθύνσεις, για εγκράτεια και εκτόνωση της κρίσης, έπιασαν τόπο.
Ωστόσο, μία εβδομάδα μετά τη μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση και τα αιματηρά επεισόδια που τη σημάδεψαν, η λέξη «Τυνησία» βρίσκεται στο στόμα πολλών στην Αλβανία. Πόση Τυνησία υπάρχει όμως στην Αλβανία; Αν και οι παραλληλισμοί ανάμεσα σε δυο πολύ διαφορετικές μεταξύ τους χώρες είναι παρακινδυνευμένοι, υπάρχουν κάποια σοβαρά κοινά: φτώχεια, ανεργία, ένα διεφθαρμένο πελατειακό καθεστώς και δημοκρατικό έλλειμμα.
Ο Μπερίσα, βέβαια, δεν είναι κανένας «ισόβιος πρόεδρος», ούτε εκλέγεται με ποσοστά της τάξης του 90%. Αντίθετα, παρά την εξαιρετικά αμφιλεγόμενη πορεία του, πολλοί Αλβανοί εξακολουθούν να τον βλέπουν ως τον άνθρωπο που τους έβγαλε από την απομόνωση. Ομως, η οριακή επανεκλογή του τον Ιούνιο του 2009 δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από το αντιπολιτευόμενο σοσιαλιστικό κόμμα, ενώ ακόμα και η Ε.Ε. έκανε λόγο για παρατυπίες. Η Ενωση, πάντως, παραμέρισε γρήγορα τους όποιους ενδοιασμούς της και τον Νοέμβριο του 2009 η Κομισιόν ξεκίνησε επίσημα τη διερευνητική διαδικασία σχετικά με την ετοιμότητα της Αλβανίας για ένταξη στην Ε.Ε. Η Αλβανία, η οποία είναι ήδη μέλος του ΝΑΤΟ, είχε χρισθεί επίσημα «δυνάμει υποψήφια προς ένταξη χώρα» το 2006. Πρόσφατα, μάλιστα, η Ε.Ε. κατάργησε τη βίζα για όσους κατοίκους της Αλβανίας και της Βοσνίας διαθέτουν βιομετρικό διαβατήριο, οι οποίοι θα μπορούν πλέον να κυκλοφορούν ελεύθερα στους κόλπους της Ενωσης.
Ομως, ο δρόμος στην πραγματικότητα προβλέπεται πολύ μακρύς. Η Αλβανία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης. Το επίσημο ποσοστό της ανεργίας κυμαίνεται κοντά στο 13%, αν και άλλοι υπολογισμοί ανεβάζουν την πραγματική ανεργία στο 30%, καθώς συμπεριλαμβάνουν σημαντική μερίδα του αγροτικού πληθυσμού που φυτοζωεί χάρη στις επιδοτήσεις.
Μέχρι πρόσφατα, η Αλβανία γνώριζε σημαντική οικονομική ώθηση χάρη στα εμβάσματα από το εξωτερικό που αποτελούσαν το 15% του ΑΕΠ της. Με τη σοβαρή οικονομική κρίση που πλήττει όμως την Ελλάδα κατά κύριο λόγο και την Ιταλία κατά δεύτερο, τις δυο χώρες στις οποίες ζουν οι περισσότεροι αλβανοί μετανάστες, τα εμβάσματα μειώθηκαν δραστικά. Το να βγουν λοιπόν οι Αλβανοί στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση του Μπερίσα μόλις είδαν το επίμαχο βίντεο με τη δοσολοψία που «έκαιγε» τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Ιλίρ Μέτα, ήταν η πιο φυσιολογική αντίδραση.
Ο Μπερίσα, βέβαια, δεν σκοπεύει να παραιτηθεί και όσο κι αν παριστάνει τον διαλλακτικό απέναντι στους ευρωπαίους απεσταλμένους, στο εσωτερικό δρα εμπρηστικά. Κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι ετοιμάζει πραξικόπημα και υποθάλπει τρομοκράτες, χαρακτηρίζει παράνομα τα εντάλματα κατά των εθνοφρουρών που εκτέλεσαν τρεις διαδηλωτές στα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας και μάλιστα απειλεί την εισαγγελέα που τα εξέδωσε! Η τελευταία κρίση μπορεί να αποσοβήθηκε προσωρινά χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στις πιέσεις της Ε.Ε., κανένας όμως δεν μπορεί να προβλέψει πότε και με ποια αφορμή θα ξεσπάσει η επόμενη. Οι πάντες, εξάλλου, θυμούνται ότι ο Μπερίσα είχε φύγει κακήν κακώς το 1997, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των «πυραμίδων». Στις 8 Μαΐου θα γίνουν δημοτικές εκλογές, για στις οποίες ο αρχηγός των Σοσιαλιστών και δήμαρχος Τιράνων Εντι Ράμα προβλέπει νοθεία, ενώ συγχρόνως υπόσχεται να συνεχίσει τις ειρηνικές διαδηλώσεις έως ότου η κυβέρνηση παραιτηθεί και προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Από όλες τις χώρες της Ευρώπης, αυτή που βρίσκεται πιο κοντά στην Τυνησία είναι η Αλβανία.
Ομως, ο δρόμος στην πραγματικότητα προβλέπεται πολύ μακρύς. Η Αλβανία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης. Το επίσημο ποσοστό της ανεργίας κυμαίνεται κοντά στο 13%, αν και άλλοι υπολογισμοί ανεβάζουν την πραγματική ανεργία στο 30%, καθώς συμπεριλαμβάνουν σημαντική μερίδα του αγροτικού πληθυσμού που φυτοζωεί χάρη στις επιδοτήσεις.
Μέχρι πρόσφατα, η Αλβανία γνώριζε σημαντική οικονομική ώθηση χάρη στα εμβάσματα από το εξωτερικό που αποτελούσαν το 15% του ΑΕΠ της. Με τη σοβαρή οικονομική κρίση που πλήττει όμως την Ελλάδα κατά κύριο λόγο και την Ιταλία κατά δεύτερο, τις δυο χώρες στις οποίες ζουν οι περισσότεροι αλβανοί μετανάστες, τα εμβάσματα μειώθηκαν δραστικά. Το να βγουν λοιπόν οι Αλβανοί στους δρόμους ζητώντας την παραίτηση του Μπερίσα μόλις είδαν το επίμαχο βίντεο με τη δοσολοψία που «έκαιγε» τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Ιλίρ Μέτα, ήταν η πιο φυσιολογική αντίδραση.
Ο Μπερίσα, βέβαια, δεν σκοπεύει να παραιτηθεί και όσο κι αν παριστάνει τον διαλλακτικό απέναντι στους ευρωπαίους απεσταλμένους, στο εσωτερικό δρα εμπρηστικά. Κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι ετοιμάζει πραξικόπημα και υποθάλπει τρομοκράτες, χαρακτηρίζει παράνομα τα εντάλματα κατά των εθνοφρουρών που εκτέλεσαν τρεις διαδηλωτές στα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας και μάλιστα απειλεί την εισαγγελέα που τα εξέδωσε! Η τελευταία κρίση μπορεί να αποσοβήθηκε προσωρινά χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στις πιέσεις της Ε.Ε., κανένας όμως δεν μπορεί να προβλέψει πότε και με ποια αφορμή θα ξεσπάσει η επόμενη. Οι πάντες, εξάλλου, θυμούνται ότι ο Μπερίσα είχε φύγει κακήν κακώς το 1997, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των «πυραμίδων». Στις 8 Μαΐου θα γίνουν δημοτικές εκλογές, για στις οποίες ο αρχηγός των Σοσιαλιστών και δήμαρχος Τιράνων Εντι Ράμα προβλέπει νοθεία, ενώ συγχρόνως υπόσχεται να συνεχίσει τις ειρηνικές διαδηλώσεις έως ότου η κυβέρνηση παραιτηθεί και προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Από όλες τις χώρες της Ευρώπης, αυτή που βρίσκεται πιο κοντά στην Τυνησία είναι η Αλβανία.