Η απελευθέρωση των επαγγελμάτων δεν είναι ζήτημα που έπεσε στο τραπέζι πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες.
Συζητείται εδώ και χρόνια και είναι σαφές ποιους αφορά (ιδιοκτήτες φορτηγών και ταξί, φαρμακοποιούς, συμβολαιογράφους). Επίσης, είναι προφανές ότι η απελευθέρωση ωφελεί τους πολίτες και την οικονομία, δημιουργεί ωστόσο προβλήματα στις συγκεκριμένες κοινωνικές κατηγορίες που θίγονται. Είχαν όμως τον καιρό να προετοιμαστούν γι' αυτό που έρχεται. Δεν το έκαναν όμως, περιμένοντας ότι «κάτι θα γίνει και θα τη γλιτώσουμε». Το ίδιο γίνεται με τους αγρότες, οι οποίοι δεν βοηθιούνται να προετοιμαστούν για τη «μετά τις επιδοτήσεις» εποχή που έρχεται. Και σ' αυτούς η κυρίαρχη λογική είναι «έλα μωρέ, δεν πρόκειται να κοπούν».
Οι πολιτικοί προσπαθούν ή να αποφύγουν το πρόβλημα αντί να το λύσουν ή να το «κάνουν πάσα στους επόμενους» (όπως έκανε η Ν.Δ. με τη βόμβα της οικονομίας). Κι ας ξέρουν ότι «μας βλέπουν», ιδίως τώρα που είμαστε υπό επιτροπεία. Είναι χαρακτηριστικές οι ρυθμίσεις για τα φορτηγά, που ήρθαν προ δύο μηνών και συνάντησαν την αρνητική στάση της Ε.Ε., ή τα μέτρα που παρουσιάστηκαν στην αρχή για το ασφαλιστικό που πόρρω απείχαν από τις τελικές ρυθμίσεις.
Στην εποχή της οικονομικής αλληλεξάρτησης, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, δεν μπορούμε να σκεφτόμαστε λες και είμαστε μόνοι στον κόσμο. Οχι μόνο οι πράξεις αλλά ακόμη και οι κουβέντες κοστίζουν πολύ. Το αντελήφθη με δραματικό τρόπο ο Γ. Παπανδρέου όταν από το προεκλογικό «λεφτά υπάρχουν» προσέφυγε στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ, για να μην κηρύξει η χώρα στάση πληρωμών. Δεν φαίνεται να το έχει αντιληφθεί ακόμη όμως η Ν.Δ., η οποία συνεχίζει τη λαϊκίστικη ρητορεία. Θα ήταν χρήσιμο να προβληματίσει λίγο το παράδειγμα της Ουγγαρίας. Το λαϊκιστικό δεξιό ουγγρικό κόμμα Fidesz διακήρυσσε πριν από τις εκλογές την ανάγκη αποδέσμευσης από το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας που είχε επιβάλει το ΔΝΤ. Οταν αρνήθηκε να εφαρμόσει μέτρα που ζητήθηκαν, το αποτέλεσμα ήταν η σημαντική πτώση του φιορινιού, η αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου για τα ουγγρικά ομόλογα και οι δηλώσεις στελεχών σειράς ξένων οίκων αξιολόγησης ότι θα προχωρήσουν σε περαιτέρω υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Η ουγγρική κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο μέχρι τις τοπικές εκλογές τον Οκτώβριο. Η Ουγγαρία δεν είναι μέλος της ευρωζώνης, αλλά παρ' όλα αυτά, τα περιθώρια άσκησης ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής που έχει είναι περιορισμένα, αφού το 67% των δανείων των πολιτών είναι συνδεδεμένα με ξένα νομίσματα (ευρώ, δολάριο, γεν, ελβετικό φράγκο), άρα ενδεχόμενη υποτίμηση θα προκαλούσε δυσβάστακτα προβλήματα και στους δανειολήπτες και στο ουγγρικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τρανή απόδειξη οικονομικής αλληλεξάρτησης ήταν ο πονοκέφαλος που δημιούργησε στις ευρωπαϊκές τράπεζες το δημοσιονομικό πρόβλημα στην Ελλάδα, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις επιθέσεις στο ευρώ, ανάγκασε την Ε.Ε. να πάρει μέτρα.
Αρα λοιπόν ο μόνος δρόμος για μια χώρα ή για κάποια κοινωνική ομάδα είναι η τυφλή υπακοή στις επιταγές του ΔΝΤ και στους νόμους των διεθνών αγορών; Σε καμία περίπτωση. Ούτε νομοτέλειες υπάρχουν, ούτε σιδερένιοι νόμοι, ούτε μονόδρομοι. Απλώς όταν χαράσσεις πολιτική ή όταν σκέφτεσαι το μέλλον, πρώτα από όλα εξετάζεις την πραγματικότητα. Οχι για να υποταχθείς σ' αυτήν, αλλά για να δημιουργήσεις συσχετισμούς και να την αλλάξεις. Κι αυτό μπορεί να γίνει σε δύο επίπεδα: 1) υπερεθνικό, με τη δημιουργία κατάλληλων συμμαχιών (ήδη έχει ξεκινήσει μεγάλη κουβέντα για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο ακόμη και θερμοί υπέρμαχοι του καπιταλισμού συμφωνούν ότι δεν μπορεί να λειτουργεί με τον σημερινό τρόπο) και 2) εθνικό, με το να καταρτίσεις ρεαλιστικό πρόγραμμα που θα εξαντλεί τα περιθώρια διαπραγμάτευσης που έχεις (πράγμα που δεν κάνουμε).
Κατά τα λοιπά, αντιλαμβάνομαι πολύ καλύτερα εκείνους που λένε ότι πρέπει να φύγουμε από την ευρωζώνη και να εθνικοποιήσουμε τις τράπεζες (γιατί προτείνουν μια λύση που μπορεί να μην αρέσει, αλλά είναι μια θέση) από αυτούς που υποστηρίζουν από τη μια τον τρόπο λειτουργίας του παγκόσμιου συστήματος, αλλά από την άλλη μιλούν και για απεμπλοκή από το μνημόνιο, δίχως ουσιαστικά κανένα εναλλακτικό σχέδιο. Αλλά ο καιρός της ανέξοδης ρητορείας έχει παρέλθει. Τώρα τα λόγια κοστίζουν και μάλιστα πολύ ακριβά.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
.jpg)
