Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

Προστασία προσωπικών δεδομένων 2009: Προβλήματα, δυστοκία αλλά και αισιοδοξία

arxh_prostasias




Απολογισμό πεπραγμένων για το 2009 έκανε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων, Προσωπικού Χαρακτήρα. Παρουσιάστηκαν τα σημαντικότερα ζητήματα, που απασχόλησαν την Αρχή, οι δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην επιτέλεση του έργου της, αλλά, και μια ρηξικέλευθη πρόταση της ίδιας της Αρχής.

Στον Πρόεδρο της Βουλής παραδόθηκε η Έκθεση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για το 2009

Ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Χρ. Γεραρής παρέδωσε σήμερα στον πρόεδρο της Βουλής Φ. Πετσάλνικο την ετήσια έκθεση της Αρχής και στη συνέχεια παραχώρησε συνέντευξη Τύπου κατά την οποία παρουσίασε την έκθεση πεπραγμένων του περασμένου έτους.Όπως ανέφερε ο κ. Γεραρής, το 2009, η Αρχή διεκπεραίωσε 1804 υποθέσεις, στις οποίες συγκαταλέγονται προσφυγές ή καταγγελίες, ερωτήματα, γνωστοποιήσεις και αιτήσεις για άδεια τήρησης αρχείου ευαίσθητων δεδομένων ή διαβίβασης σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε 91 περιπτώσεις η εξέταση των υποθέσεων ολοκληρώθηκε με την έκδοση Απόφασης από την Ολομέλεια ή το Τμήμα.Ειδικότερα, η Αρχή εξέτασε 276 προσφυγές/καταγγελίες και 691 ερωτήματα υπευθύνων επεξεργασίας ή πολιτών σχετικά με τη νομιμότητα συγκεκριμένης επεξεργασίας ή τον τρόπο εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας. Ερεύνησε 837 γνωστοποιήσεις αρχείων και επεξεργασιών, από τις οποίες οι 459 αφορούσαν στην εγκατάσταση και λειτουργία κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης. Χορήγησε ή ανανέωσε 87 άδειες τήρησης αρχείων ευαίσθητων δεδομένων, διασύνδεσης αρχείων και διαβίβασης δεδομένων σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη η Αρχή ασχολήθηκε με 39 υποθέσεις πρόσβασης και αντίρρησης σχετικά με το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν.Συμπερασματικά ανέφερε ο κ.Γεραρής, ότι "το 2009 υπήρξε μία γόνιμη ποιοτικά και ποσοτικά χρονιά για την Αρχή, με το ολιγάριθμο επιστημονικό προσωπικό κατόρθωσε να ανταποκριθεί με επιτυχία στα σημαντικά θέματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει". Τούτο - συνέχισε - οφείλεται εν μέρει και στη λειτουργία της Αρχής με την άτυπη συγκρότηση πέντε γραφείων, στα οποία έχουν κατανεμηθεί τα διάφορα θεματικά αντικείμενα .Επίσης, ανέφερε ο κ.Γεραρής ότι η εμπειρία από την πιλοτική εφαρμογή του Τμήματος Ελεγκτών με γραφεία είναι θετική. Συνεπώς, προσέθεσε, πρέπει να τροποποιηθεί ο Οργανισμός με τη σύσταση των αντίστοιχων γραφείων, καθώς και αυτοτελούς Τμήματος Πληροφορικής για την υποστήριξη του ηλεκτρονικού συστήματος αρχειοθέτησης της Αρχής.

Αισιοδοξία

Παράλληλα, ο κ. Γεραρής είπε: «Υπό το ισχύον καθεστώς, ο δικαστικός έλεγχος νομιμότητας των αποφάσεων των ανεξάρτητων αρχών γίνεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Από πρόσφατη έρευνα στη βάση δεδομένων του ανωτάτου δικαστηρίου προέκυψε ότι από το 2000 και εντεύθεν έχουν ασκηθεί 139 αιτήσεις ακυρώσεως. Ορισμένες στρέφονται κατά της ίδιας προσβαλλόμενης πράξης. Από το σύνολο των αιτήσεων 94 είναι εκκρεμείς και σε 14 έχουν υποβληθεί παραιτήσεις. Από τις εκδοθείσες αποφάσεις 26 είναι απορριπτικές, 4 ακυρωτικές και 1 καταργεί τη δίκη. Επίσης στις αιτήσεις αναστολών 8 απορρίπτουν και μόνο 1 δέχεται και αναστέλλει. Αν και ο μεγάλος όγκος των υποθέσεων δεν έχει εκδικασθεί, τα μέχρι τώρα στοιχεία είναι αποθαρρυντικά για τους αμφισβητίες των πράξεων της Αρχής και ενθαρρυντικά για τα μέλη και το προσωπικό της Αρχής».

Η Αρχή, ανέφερε ο κ.Γεραρής, αποφάσισε να καθορίσει ως στόχο του 2010 την προληπτική δράση. Η αλματώδης πρόοδος και εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας, επιβάλλει στην Αρχή να διαδραματίσει ρόλο Προμηθέα, και όχι Επιμηθέα. Και συνέχισε: Άλλωστε, είναι ανώφελο ή ακόμη και ανέφικτο να σπαταλάται το ολιγάριθμο επιστημονικό προσωπικό της Αρχής στη διεκπεραίωση ατομικών υποθέσεων που δεν παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον ή που αναφέρονται σε αντικείμενα για τα οποία η Αρχή έχει ήδη λάβει θέση σε ρυθμιστικό ή ατομικό επίπεδο.

Εν συνεχεία είπε ο κ. Γεραρής: Στο πλαίσιο της προληπτικής δράσης η Αρχή επεξεργάζεται ήδη δύο σχέδια οδηγιών για τη λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε ιδιωτικούς χώρους και την πολιτική επικοινωνία. Δύο άλλες οδηγίες προετοιμάζονται για την παροχή συγκατάθεσης με ηλεκτρονικά μέσα και την πρόσβαση πολιτών σε έγγραφα για χρήση ενώπιον διοικητικών και δικαστικών αρχών. Επίσης, στο μέτρο του δυνατού, η Αρχή επιλέγει θέματα επίκαιρα και γενικότερου ενδιαφέροντος, όπως η απογραφή των δημοσίων υπαλλήλων, η αναγραφή του ΑΜΚΑ των ιατρών στα συνταγολόγια, η δημοσιοποίηση ονομάτων ελευθέρων επαγγελματιών για φορολογικές παραβάσεις, η καταπολέμηση της αζήτητης επικοινωνίας (spam).

Για την επίτευξη του στόχου της προληπτικής δράσης απομένει να καταρτισθούν οδηγίες ή να απευθυνθούν συστάσεις και σε άλλους τομείς, όπως στις εργασιακές σχέσεις, στην υγεία, στα μέτρα ασφαλείας, στη χρήση του διαδικτύου από ανηλίκους, στην εμπορία προσωπικών δεδομένων κ.λπ.".

Αναφέρθηκε ακόμη ο κ.Γεραρής στη συγχώνευση της Αρχής με την ΑΔΑΕ. Συγκεκριμένα, ανέφερε:«Όπως είναι γνωστό, το Σύνταγμα μετά την τελευταία αναθεώρηση, προβλέπει στα άρθρα 9Α και 19 παρ. 2 τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου των επικοινωνιών από ανεξάρτητες αρχές. Η συγκρότηση και η λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής καταλείπεται στον κοινό νομοθέτη. Η προσωπική μου άποψη, την οποία ασπάζονται και άλλοι δημοσιολόγοι είναι ότι το Σύνταγμα κατοχυρώνει την προστασία των δύο αυτών ατομικών δικαιωμάτων από ανεξάρτητη αρχή και δεν απαιτεί οργανωτικά τη λειτουργία δύο ανεξάρτητων αρχών. Συνεπώς δεν υπάρχει συνταγματικό κώλυμα για τον κοινό νομοθέτη να συγκροτήσει μία ενιαία αρχή για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου των επικοινωνιών».
Η μέχρι τούδε λειτουργία των δύο ανεξάρτητων αρχών, Α.Π.Δ.Π.Χ. και Α.Δ.Α.Ε. καταδεικνύει ότι υπάρχουν επικαλύψεις, αφού η ηλεκτρονική επικοινωνία επηρεάζει τόσο την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων όσο και το απόρρητο της επικοινωνίας. Έτσι η σαφής οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων των δύο αρχών είναι δυσχερής, ενώ είναι δυνατόν να επιβληθούν δύο κυρώσεις για την ίδια παραβατική συμπεριφορά. Και ναι μεν το ΣτΕ έχει δεχθεί ότι δεν παραβιάζεται η εφαρμογή της αρχής ne bis in idem, διότι προσβάλλονται δύο αυτοτελή έννομα αγαθά, αλλά έχω ισχυρές αμφιβολίες αν η άποψη αυτή θα υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Σε μία εποχή δημοσιονομικής κρίσης, νομίζω ότι πρέπει να εκπονηθεί μελέτη για τη σκοπιμότητα συγχώνευσης των δύο αρχών.

AΠΕ