Για «επικίνδυνα κανάλια μόλυνσης» προειδοποιεί η ΕΚΤ
Το ενδεχόμενο επέκτασης της δημοσιονομικής κρίσης και πέρα από τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου ήλθε να προστεθεί στις ανησυχίες των επενδυτών για επιστροφή μιας τραπεζικής κρίσης. Η δήλωση, την Παρασκευή, του εκπροσώπου Τύπου του ούγγρου πρωθυπουργού ότι οι συζητήσεις περί χρεοκοπίας της χώρας «δεν είναι υπερβολικές» προκάλεσε πανικό στις αγορές και οδήγησε την ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου κάτω από τα 1,20 δολάρια. Στο μικροσκόπιο των αγορών μπήκε τώρα και η γειτονική Αυστρία, καθώς αναβιώνουν οι ανησυχίες για ντόμινο εξελίξεων με αποτέλεσμα το ευρώ να υποχωρήσει στα 1,1973 δολάρια.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι οι καταθέσεις μιας ημέρας (overnight deposits) στην ΕΚΤ χτυπούν πλέον ρεκόρ καθώς η κρίση χρέους στην ευρωζώνη έχει κάνει πια τις τράπεζες να φοβούνται να εμπιστευθούν η μία την άλλη και «παρκάρουν» τη ρευστότητά τους στην ΕΚΤ. Την περασμένη Πέμπτη οι τράπεζες κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) κεφάλαια ύψους 320,4 δισ. ευρώ, με τη μορφή overnight deposits και με επιτόκιο 0,25%, ενώ την προηγούμενη ημέρα είχαν προχωρήσει σε καταθέσεις ύψους 316,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της ΕΚΤ. Το ποσό αυτό αποτελεί ρεκόρ από την ημέρα γέννησης του ευρώ, και μάλιστα τις τελευταίες πέντε ημέρες οι καταθέσεις ξεπερνούν τα 300 δισ. ευρώ καθημερινά. Οι τράπεζες «παρκάρουν» τη ρευστότητά τους στην ΕΚΤ εν μέσω ανησυχιών πως το πακέτο διάσωσης των 750 δισ. ευρώ της ΕΕ δεν θα είναι αρκετό για να σταματήσει την εξάπλωση της κρίσης και τη μετάδοσή της στις τράπεζες.
Ηδη η ΕΚΤ προειδοποίησε τις τράπεζες πριν από μερικές ημέρες πως θα αναγκαστούν να διαγράψουν πολύ περισσότερα δάνεια εφέτος απ΄ ό,τι το 2009 και πως εκδόσεις ομολόγων τους θα «χτυπηθούν», καθώς οι κυβερνήσεις θα προσπαθούν όλο και πιο έντονα να χρηματοδοτήσουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα, προχωρώντας οι ίδιες σε μαζικές εκδόσεις ομολόγων.
Η κρίση του 2008
Μόλις το φθινόπωρο του 2008 οι φόβοι ως προς τη φερεγγυότητα του τραπεζικού συστήματος, κυρίως των ΗΠΑ και της Ευρώπης, βύθισαν όλον τον κόσμο στη βαθύτερη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση των τελευταίων 80 ετών. Σήμερα οι επικίνδυνες διαστάσεις που φαίνεται να προσλαμβάνει η κρίση χρέους απειλούν να σαρώσουν τις ίδιες τις τράπεζες, οι οποίες μόλις είχαν διασωθεί με τα δισεκατομμύρια των φορολογουμένων που εξαναγκάστηκαν να χορηγήσουν οι κυβερνήσεις της Αμερικής και της Ευρώπης. Το γεγονός και μόνο ότι οι βραχυπρόθεσμες καταθέσεις των τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκτινάχθηκαν την περασμένη Πέμπτη στο ύψος-ρεκόρ των 320 δισ. ευρώ υποδηλώνει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι διστακτικές να δανείσουν παρ΄ ότι η ΕΚΤ προσφέρει απεριόριστες ποσότητες ρευστού βραχυπρόθεσμης διάρκειας.
Τον ασκό του Αιόλου όμως για το τι κρύβεται στους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών άνοιξε η προειδοποίηση της ΕΚΤ ότι αποτελούν «επικίνδυνα κανάλια μόλυνσης». Σημειωτέον ότι στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, η ΕΚΤ εκτιμά ότι οι τράπεζες πρέπει να μετακυλίσουν γύρω στα 800 δισ. ευρώ μακροπρόθεσμου χρέους κατά τα προσεχή δυόμισι χρόνια. Για να το πετύχουν ωστόσο αυτό θα πρέπει να ανταγωνιστούν τις τεράστιες επίσης απαιτήσεις των κυβερνήσεων της ευρωζώνης. Μόνο τον περασμένο χρόνο δανείστηκαν περίπου 811 δισ. ευρώ. Αλλά ο ανταγωνισμός για κεφάλαια μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα θα εκτινάξει τα επιτόκια ή ακόμη και θα οδηγήσει σε πιστωτική ασφυξία τραπεζικό και δημόσιο τομέα. Επίσης οι αναλυτές επισημαίνουν ότι η κατάσταση θα γίνει περισσότερο επικίνδυνη από τη θέσπιση νέων κανόνων για το πώς θα μετράται η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Απειλείται η φερεγγυότητα
Σύμφωνα με τρέχοντες κανονισμούς, τα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης κρατικά ομόλογα που κατέχουν στο χαρτοφυλάκιό τους οι τράπεζες γενικά εκτιμώνται ως σχεδόν άνευ κινδύνου. Η εκτίμηση αυτή παρέχει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ένα ισχυρό κίνητρο για τη διακράτηση των τίτλων του κρατικού χρέους. Σημειωτέον ότι η Τράπεζα των Διεθνών Διακανονισμών υπολογίζει ότι οι τράπεζες-μέλη της έχουν περίπου 2,1 τρισ. δολάρια συνολική έκθεση στα κρατικά ομόλογα της Ευρώπης. Συνεπώς μια πανευρωπαϊκή κρίση χρέους όχι μόνο θα επηρεάσει τη δυνατότητα των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, αλλά θα απειλήσει και τη φερεγγυότητά τους.
Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, οι αναλυτές της Wall Street προειδοποιούν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες αλλά και οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν έμαθαν τίποτα από την προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση. Και κυρίως να αποτρέψουν την έλλειψη εμπιστοσύνης από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί ακριβώς να γνωρίζει τις συνέπειες από την τρέχουσα δραματική κρίση χρέους. Επίσης η εμπειρία έδειξε ότι από μόνες τους οι δημοσιονομικές ενέργειες είναι αδύνατο να λύσουν τη σύνθετη αυτή κατάσταση όσο σκληρές κι αν είναι. Απαιτούνται και άλλα ισχυρά μέτρα για την κρίσιμη αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας στις πιστωτικές αγορές. Να θυμίσουμε ότι είχαν προηγηθεί 13 μήνες ολιγωρίας της αμερικανικής κυβέρνησης και μόνο όταν χρεοκόπησε η Lehman Βrothers, όταν πάγωσαν οι αγορές κεφαλαίου και όταν οι άρρωστοι τραπεζικοί κολοσσοί της Wall Street έσυραν στο χείλος του γκρεμού το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ τρόμαξε η Ουάσιγκτον και κινήθηκε δραστικά.
Τα ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS) για την Ουγγαρία σημείωσαν κατακόρυφη άνοδο 107,5 μονάδων βάσης και γίνεται διαπραγμάτευσή τους στις 416 μονάδες, ενώ μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην τιμή των CDS της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας
.jpg)
