Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, έφυγε για την Αμερική και σήμερα κατέχει τα ηνία του μεγαλύτερου ιδιωτικού Πανεπιστημίου της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ. Είναι ο Μαξ Νικίας, ο νέος πρύτανης του ξακουστού University of Southern California (USC). Μόνο ο προϋπολογισμός του USC κόβει την ανάσα: 2,7 δισ. δολάρια κατ’ έτος! «Παρ' όλα αυτά κοιμάμαι ήσυχα το βράδυ. Ούτως ή άλλως, είμαι καθηγητής σε αυτό το πανεπιστήμιο επί 19 ολόκληρα χρόνια. Είναι το μεγαλύτερο ιδιωτικό πανεπιστήμιο δυτικά του Μισισιπή και διαθέτει 35.000 φοιτητές, 4.000 καθηγητές και 15.000 προσωπικό!» τονίζει. Ο κ.Νικίας αποφοίτησε από το ιστορικό 1ο Γυμνάσιο Αμμοχώστου. «Ηταν ξακουστό σχολείο. Τότε, παρ' όλο που η περίοδος ήταν ασταθής, ήταν πολύ όμορφα χρόνια» διηγείται. «Πήγα στο ΕΜΠ μετά τον στρατό και σπούδασα ηλεκτρολόγος μηχανικός. Ηταν δύσκολα χρόνια τότε. Οι οικογένειές μας είχαν γίνει πρόσφυγες και τα έχασαν όλα. Πήγαμε στο Λονδίνο και μετά πήρα υποτροφία για τη Νέα Υόρκη. Αυτό ήταν και το εισιτήριό μου για την Αμερική» τονίζει. Ο κ. Νικίας μιλάει με ικανοποίηση για τη σταθερά ανοδική πορεία του Πανεπιστημίου του USC. «Κάθε χρόνο παίρνουμε όλο και καλύτερους φοιτητές και η ποιότητά τους ανεβαίνει κατακόρυφα. Επίσης, οικονομικά, είμαστε σε πολύ καλή θέση» σημειώνει. Οι αριθμοί του USC είναι ενδεικτικοί. «Λαμβάνουμε 36.000 αιτήσεις τον χρόνο από υποψήφιους φοιτητές, δεχόμαστε όμως μόλις 2.600. Επίσης, δίνουμε βάση στην ποιότητα των καθηγητών μας. Είναι αυτό που λέμε στην Αμερική: It’s all about the people! Αν καταφέρεις να ανεβάσεις την ποιότητα, τότε συμβαίνουν θαύματα» υπογραμμίζει. Η άτυπη ονομασία όλων όσοι έχουν φοιτήσει στο USC είναι «Τρώες» (όπως αυτοαποκαλούνται εδώ και δεκαετίες οι απόφοιτοι του πανεπιστημίου), το οποίοι διακρίνονται για τη στενότητα των σχέσεών τους. Μάλιστα, διεθνής έρευνα αξιολόγησης των δικτύων αποφοίτων κατέδειξε ότι οι πρώην σπουδαστές του USC ήταν δεύτεροι στον κόσμο έπειτα από εκείνους της Οξφόρδης!
«Ολα αυτά τα χρόνια αντιμετώπισα πάρα πολλές πιέσεις από διαφόρους οργανισμούς, οι οποίοι ζητούσαν να ανοίξει το USC ένα κάμπους στη χώρα τους ή να δίνουμε πτυχία στη Σιγκαπούρη μέσω παραρτήματος. Ε, είμαι εναντίον! Γιατί η ανώτατη εκπαίδευση δεν μπορεί να γίνει franchise όπως τα McDonalds και η Pizza Hut!» αναφέρει με πάθος. «Η γεύση του χάμπουργκερ μπορεί να είναι παντού η ίδια. Η εμπειρία όμως που μπορείς να έχεις ως φοιτητής στο USC δεν μπορεί να εξαχθεί, ούτε είναι δυνατόν να αναπαραχθεί. Είμαι εναντίον στην πώληση πτυχίων» σημειώνει ο κ. Νικίας. «Αυτό που σε καθορίζει ως πανεπιστήμιο είναι ο πυρήνας των αξιών σου, όπως η ελευθερία της έκφρασης, η ισότητα των φύλων, η επιχειρηματικότητα. Ποιος σού εγγυάται ότι σε μια ξένη χώρα θα προστατευθούν αυτές οι αξίες;» διερωτάται.
Οταν η συζήτηση πηγαίνει στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, τα συναισθήματα αλλάζουν. «Μου ραγίζεται η καρδιά. Στην Ελλάδα έχουμε και κρίση κουλτούρας. Στην εποχή μας το εκπαιδευτικό σύστημα ήταν πραγματικά άριστο. Υπήρχε η κουλτούρα τού να είσαι καλός στα μαθήματα, αλλά και η εκτίμηση στην εκπαίδευση και στην Παιδεία» σημειώνει. «Βλέπω ότι η νεολαία στην Ελλάδα είναι κάπως μπερδεμένη. Πιστεύω ότι η Παιδεία είναι ο μεγαλύτερος εξισορροπιστής των κοινωνικών ανισοτήτων. Αν κοιτάξεις την Αμερική, τα παιδιά των μεταναστών και των μη προνομιούχων καθίστανται ισότιμα, μέσα από την εκπαίδευση» υπογραμμίζει ο κ. Νικίας. Ο πρύτανης του USC υπερασπίζεται την Παιδεία που έλαβε σε Κύπρο και Ελλάδα. «Αποτέλεσε το θεμέλιο πάνω στο οποίο έχτισα την πορεία μου. Στο Πολυτεχνείο χρωστάω τα πάντα. Δεν ήταν μόνο η μεταφορά γνώσης, ήταν και η κουλτούρα του σχολείου, οι προκλήσεις, οι δύσκολες εξετάσεις και το ήθος, που μας βοήθησε πολύ. Νιώθω πολύ υπερήφανος που είμαι απόφοιτος του ΕΜΠ» υπογραμμίζει.
«Απλούστερη έρευνα - καλύτερα αποτελέσματα» Ο κ. Νικίας υποστηρίζει ότι στην Ευρώπη κάνουμε λάθος που επενδύουμε σε πολύ εφαρμοσμένη έρευνα και όχι στη βασική. «Το Κογκρέσο χρηματοδοτεί εδώ και 65 χρόνια τη μακροπρόθεσμη, θεμελιώδη έρευνα, μέσα από ερευνητικά προγράμματα, τα οποία μπορεί να μην έχουν άμεση εφαρμογή, αλλά δύνανται να ανοίξουν καινούργια πεδία σε 10 - 20 χρόνια. Από αυτά προκύπτουν καινοτομίες που εγκαινιάζουν νέους τομείς της οικονομίας» εξηγεί. Οπως αναφέρει, το πρώτο ήμισυ του 21ου αιώνα θα είναι αφιερωμένο στην Ιατρική και στη Βιολογία. «Θα έχουμε συνεργασίες μεταξύ μηχανικών και γιατρών, μέσα από τη βιοτεχνολογία. Αυτή είναι η περιοχή όπου θα δούμε την ταχύτερη ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία τα επόμενα 20-30 χρόνια» υποστηρίζει. ?
«Κινηθείτε προς ανατολάς» «Ο,τι ήταν η Νέα Υόρκη στον 20ό αιώνα για τον Ατλαντικό, θα είναι η Καλιφόρνια στον 21ο για τον Ειρηνικό» αναφέρει ο κ. Νικίας. «Από γεωγραφικής πλευράς το USC είναι στρατηγικά τοποθετημένο και αποτελεί χωνευτήρι για τις αναδυόμενες χώρες του Ειρηνικού» εξηγεί και συμφωνεί με την εξής άποψη: ότι τόσο η Καλιφόρνια όσο και η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο αποτελούν τις τελευταίες εστίες της Δύσης στα σύνορα με την Ανατολή. «Κινηθείτε προς ανατολάς» συμβουλεύει. Ο κ. Νικίας σημειώνει ότι η χώρα μας διαθέτει εξαιρετικό επιστημονικό δυναμικό, όπως όμως ισχυρίζεται, χρειάζεται ανάπτυξη. «Χρειάζεται να σκεφθείτε εκτός των υπαρχόντων πλαισίων. Για το γεγονός ότι η νεολαία είναι ανήσυχη φταίει το ότι δεν βλέπει μέλλον και ευκαιρίες» τονίζει. Η οικονομική ανάπτυξη, όπως εξηγεί, θα λειτουργήσει και ως ανάχωμα στην απορρόφηση εγκεφάλων που υφίσταται η Ελλάδα.
Ποιος είναι
Ο 58χρονος έλληνας πανεπιστημιακός πέρασε το σύνολο της ακαδημαϊκής καριέρας του στην Αμερική, αρχικά στο πολιτειακό πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Μπάφαλο και στη συνέχεια στο Κονέκτικατ, στο North East και αργότερα στην Καλιφόρνια. Ερευνητικό πεδίο του αποτέλεσε η ψηφιακή επεξεργασία σήματος, οι τηλεπικοινωνίες, τα πολυμεσικά συστήματα και η βιοϊατρική. Πριν από λίγο καιρό εξελέγη πρύτανης του USC και είναι ο 11ος στην ιστορία του ιδρύματος. Είναι παντρεμένος από το 1976 με τη σύζυγό του Νίκη και έχει δύο κόρες: τη Γεωργιάνα και τη Μαρία. Το κανονικό του όνομα είναι Χρυσόστομος, το οποίο, όπως αναφέρει, είναι δύσκολο να προφερθεί στα αγγλικά, γι' αυτό και το μετέτρεψε σε Μαξ!
TO BHMA
