Αρουντάτι Ρόι
Η Σκοτεινή Πλευρά της Δημοκρατίας
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2009
Της Ευμορφίας Ζήση
Η Αρουντάτι Ρόι γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1961, στην περιοχή Κεράλα της νότιας Ινδίας, από μητέρα χριστιανή και πατέρα ινδουιστή. Σπούδασε αρχιτεκτονική αλλά ασχολήθηκε ουσιαστικά με τη συγγραφή σεναρίων για τον κινηματογράφο. Σήμερα ζει στο Νέο Δελχί με το σύζυγό της, το σκηνοθέτη Πραντίπ Κρίσεν. Έχει τιμηθεί με το μεγάλο βραβείο της Παγκόσμιας Ακαδημίας Πολιτισμού. Το αποκορύφωμα ήταν η απονομή του βραβείου Μπούκερ το 1997 για το πρώτο βιβλίο της «Ο Θεός των μικρών πραγμάτων», που αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στους εκδότες πολλών χωρών.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι το χρηματικό έπαθλο το παραχώρησε στον οικολογικό αγώνα. Η ίδια στάθηκε στο πλευρό των αγροτών της κοιλάδας Ναρμάντα της κεντρικής Ινδίας, με αποτέλεσμα να συλληφθεί επειδή εναντιώθηκε μαζί τους στην κατασκευή ενός γιγάντιου φράγματος, απειλή για την ευημερία της περιοχής. Επίσης, για την αντιπολεμική της δράση που συνεχίζεται, τιμήθηκε με το βραβείο Ειρήνης του Σίδνεϊ το 2004.
Το βιβλίο της «Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας» είναι επίκαιρο στις μέρες μας καθώς εμπεριέχει ένα βαθύ προβληματισμό για τη σημερινή δημοκρατία. «Μια δημοκρατία που χωρίς να το αντιληφθεί ο πολίτης μεταλλάχθηκε σε οικονομική ακρίδα η οποία πέφτει στο σιτοβολώνα και ρημάζει την ελπίδα της κοινωνικής ισότητας και του δικαιώματος της ζωής». Μιλάει για μια οικονομική δημοκρατία στην οποία οι ζωές των πολλών θυσιάζονται για τις ανέσεις των λίγων. Ισότητα δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ. Απλά η ανισότητα και η αναξιοκρατία δεν είναι αντιληπτή από τους πολλούς. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην μακρινή Ινδία. Εκεί η έννοια της δημοκρατίας συγχωνεύεται με τη σκληρή πραγματικότητα της ελεύθερης αγοράς. Αυτό μήπως δεν μας θυμίζει τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα; Τα οικονομικά κέντρα διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας έχουν καταστήσει την αγορά πρωταρχικό παράγοντα δημοκρατίας. Η συγγραφέας του βιβλίου καταγγέλλει αυτή τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας. Οι πολιτικοί παραπλανούν το λαό μέσω των ΜΜΕ, τον κρατούν σε μια κατάσταση άγνοιας, λανθασμένων εντυπώσεων και πνευματικής ομηρίας στο βωμό των οικονομικών τους συμφερόντων.
Μέσα από αυτό το βιβλίο η συγγραφέας μάς πληροφορεί για το πώς λειτουργούν τα ΜΜΕ στην Ινδία, π.χ. την περίοδο των εκλογών και διαπιστώνει ότι στο βωμό της οικονομικής δημοκρατίας παραπληροφορούν και χειραγωγούν τους πολίτες καλλιεργώντας θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό. Η Ινδία είναι μια οικονομικά υπόδουλη χώρα αλλά δεν είναι η μόνη, αν αναλογιστεί κανείς τις τρέχουσες συνθήκες στην Ελλάδα.
Η Αρουντάτι Ρόι, ευαισθητοποιημένη από όσα συμβαίνουν γύρω της, τα οποία λίγους αγγίζουν, παρουσιάζει μια σειρά από δοκίμια που αφορούν τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας στη σύγχρονη Ινδία. Καταγγέλλει τον πολιτιστικό εθνικισμό και το νεοφασισμό, την περιθωριοποίηση θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, την τρομοκρατία και τέλος την εκμετάλλευση και την απάνθρωπη μεταχείριση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Τα κείμενά της δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία στα θύματα της οικονομικής δημοκρατίας.
Το βιβλίο της «Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας» είναι επίκαιρο στις μέρες μας καθώς εμπεριέχει ένα βαθύ προβληματισμό για τη σημερινή δημοκρατία. «Μια δημοκρατία που χωρίς να το αντιληφθεί ο πολίτης μεταλλάχθηκε σε οικονομική ακρίδα η οποία πέφτει στο σιτοβολώνα και ρημάζει την ελπίδα της κοινωνικής ισότητας και του δικαιώματος της ζωής». Μιλάει για μια οικονομική δημοκρατία στην οποία οι ζωές των πολλών θυσιάζονται για τις ανέσεις των λίγων. Ισότητα δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ. Απλά η ανισότητα και η αναξιοκρατία δεν είναι αντιληπτή από τους πολλούς. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην μακρινή Ινδία. Εκεί η έννοια της δημοκρατίας συγχωνεύεται με τη σκληρή πραγματικότητα της ελεύθερης αγοράς. Αυτό μήπως δεν μας θυμίζει τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα; Τα οικονομικά κέντρα διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας έχουν καταστήσει την αγορά πρωταρχικό παράγοντα δημοκρατίας. Η συγγραφέας του βιβλίου καταγγέλλει αυτή τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας. Οι πολιτικοί παραπλανούν το λαό μέσω των ΜΜΕ, τον κρατούν σε μια κατάσταση άγνοιας, λανθασμένων εντυπώσεων και πνευματικής ομηρίας στο βωμό των οικονομικών τους συμφερόντων.
Μέσα από αυτό το βιβλίο η συγγραφέας μάς πληροφορεί για το πώς λειτουργούν τα ΜΜΕ στην Ινδία, π.χ. την περίοδο των εκλογών και διαπιστώνει ότι στο βωμό της οικονομικής δημοκρατίας παραπληροφορούν και χειραγωγούν τους πολίτες καλλιεργώντας θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό. Η Ινδία είναι μια οικονομικά υπόδουλη χώρα αλλά δεν είναι η μόνη, αν αναλογιστεί κανείς τις τρέχουσες συνθήκες στην Ελλάδα.
Η Αρουντάτι Ρόι, ευαισθητοποιημένη από όσα συμβαίνουν γύρω της, τα οποία λίγους αγγίζουν, παρουσιάζει μια σειρά από δοκίμια που αφορούν τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας στη σύγχρονη Ινδία. Καταγγέλλει τον πολιτιστικό εθνικισμό και το νεοφασισμό, την περιθωριοποίηση θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, την τρομοκρατία και τέλος την εκμετάλλευση και την απάνθρωπη μεταχείριση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Τα κείμενά της δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία στα θύματα της οικονομικής δημοκρατίας.